CCF20111206009 (Kopiowanie)

w 1908 r. na łamach „Robotnika” twierdząc, że „do zwycięstwa potrzebna jest moc fizyczna i umiejętność prowadzenia boju z fizyczną przemocą”-.

W 1908 r. we Lwowie powstał Związek Walki Czynnej, który w przyjętym regulaminie za swój cel uznał: „prowadzenie poza granicami caratu robót przygotowawczych oraz wytworzenia (zastępu) organizatorów i kierowników technicznych dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim”^{1 2}. W pierwszej kolejności ZWC dążył do przygotowania organizatorów i kierowników przyszłego powstania zbrojnego. Otwarto kilka tajnych szkół oficerskich, podoficerskich i innych kursów wojskowych.

Edukację militarną Polaków starano się podnosić poprzez agitację i wydawnictwa. Wiodącą rolę w tej drugiej kwestii spełniła założona w 1910 r. w Krakowie przez PPS spółka nakładowa „Książka”, która m.in. wydawała szereg dzieł o treści wojskowej, z szeroko ujmowaną problematyką militarną. Michał Sokolnicki napisał wówczas broszurę pt. „Sprawa Armii Polskiej”, w której pisał: „wobec ustalonej fałszywej opinii nie dlatego ginęliśmy, że walczyliśmy zbyt wiele i zbyt często, ale dlatego, że walczyliśmy nie dość umiejętnie”³. Podobny charakter wyrażały publikacje Tytusa Fipowskiego i Jana Brzozy (Feliksa Młynarskiego) oraz szereg publikacji Piłsudskiego.

W 1910 r. powstał Związek Strzelecki stawiający sobie za cel zarówno przygotowanie kadr dla przyszłej armii polskiej, jak też popularyzowanie w społeczeństwie problematyki militarnej. Pewną rolę w tej dziedzinie działalności odegrały także Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe oraz związane z endecją drużyny „Sokole”. Tym razem już jawnie przygotowywano kadrę dowódczą dla potrzeb przyszłego wojska polskiego oraz poprzez agitację i wydawnictwa starano się podnieść edukację militarną społeczeństwa polskiego.

Zmasowane działanie propagandowe zmierzające do popularyzowania wśród Polaków problematyki militarnej przyniosło rezultat zwłaszcza w Galicji, znacznie mniejszy na obszarze Kongresówki, a niemal zupełnie nic docierało na ziemie zaboru pruskiego.

Wybuch I wojny światowej i wymarsz Strzelców z Krakowa do Kongresówki uzmysłowił Piłsudskiemu ogrom braków w edukacji narodowej, •'•li ⁴ mlllUirnej Polaków, mieszkańców zaboru rosyjskiego. Stąd przewini Will niepowodzenia w przypadku wybuchu ogólnonarodowego powstaniu U napoczęto ponownie pracą niemal od podstaw. Orędownikiem spra-

^II    i u*'podległościowej oraz ośrodkiem polskiej siły militarnej stały się Lc-i""iiy Polskie, w których służbę pełniło około 30 tys. żołnierzy. Odegrały "u olbrzymią rolę zarówno w tworzeniu świadomości narodowej roda-

•    ⁴' w podniesieniu ich wiedzy militarnej, jak i w tworzeniu kadr dla przy-I' I mmii. Wniosły także niebagatelny wkład w dzieło odzyskania przez

1'ul ilo; niepodległości.

I l/lnlitlność Legionów na rzecz wychowania narodowego i militarnego l""w iid/ona była w odniesieniu do całego narodu, jak i wewnątrz tej for-

....... Na tej pierwszej płaszczyźnie starano się jak najszybciej nadrobić

I"niililwlckowe skutki niewoli narodowej i planowej polityki wynaradawia-iilu l'i'Inków oraz uniemożliwiania im stałego kontaktu z problematyką mi-l^|| nnii Wobec legionistów występowano z ofertą systematycznie pro-' iiilrnnoj działalności oświatowo-wychowawczej oraz teoretycznego i prak-

^III    zilogo nabywania wiedzy militarnej.

Wklml w edukację militarną społeczeństwa polskiego podczas I wojny ¹ lutowej miały także inne polskie formacje, jak Korpusy Polskie w Rosji, uiiiln gon. Józefa Hallera tworzona we Francji oraz Polska Organizacja Wupikowu. lii ostatnia półlegalnie działająca organizacja powstała na zie-mlili li zaboru rosyjskiego i odegrała ogromną rolę zarówno w propagowaniu Ilaści narodowych, jak i w upowszechnianiu edukacji militarnej. Była to l'¹ uii organizacja, która odegrała wiodącą rolę w przejmowaniu władzy ' i|k ukiipiintów i w odbudowie odrodzonego państwa polskiego. Przygo-i"" ulu także liczne zastępy fachowo przygotowanych kadr dla tworzone-

.......Iind/oncgo wojska polskiego. Tylko z terenu byłej okupacji niemiec-

I u | mganizucja przekazała wojsku około 20 tys. żołnierzy⁵.

¹ 'Uzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 r. nie ozna-iIh zakończenia zmagań, a wręcz zintensyfikowało walkę militarną, tym

•    uzi iii piowadzoną o kształt jej granic. Wymagało to od społeczeństwa

u.....uiioj ofiarności i determinacji. Na to składały się ogromne zaniedba-

nla mimo wysiłków czynionych przez organizacje niepodległościowe

" ⁴ 'lokacji militarnej społeczeństwa. Braki nadrabiać trzeba było z re-U"K nu Inni frontu, bowiem zarówno powszechna mobilizacja i zaciąg ochot-

33

1

Tamże, t. II, s. 294.

2

' Cyt. za: W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski 1864-1945,1.1, Paryż 1953, s. 206.

3

Tamże, s. 221.

4

Nnlqc/, 1‘olska Organizacja Wojskowa, Warszawa 1984, s. 228.