\
Biologiczna odpowiada wzrostowi organizmu*; w tym okresie wychowawcy powinni zapewnić dziecku odpowiednie warunki rozwojowe, odpowiednie odżywianie, ser) ruch na świeżym powietrzu, własną przestrzeń życiową dla dziecka, eliminacje zagrożenia choroba zakaźna bądź wypadkami b) Rozwój społeczny-
— obejmuje wzrastanie, czyli stawanie się członkiem poszczególnych kręgów środowiskowych, rodziny, kręgu koleżeńskiego; ma na celu budowanie wyobrażeniu sobie i otaczającym świecie
— wychowawcy nie powinni hamować wzrastania
— wychowawcy powinni chronić dziecko przed negatywnymi wzorcami
— wszystko, z czym styka się dziecko ma wpływ na kształtowanie się osobowości
— enkulturacja- wprowadzania w dobra duchowe symboliczne dziedzictwo, zapoznanie z tradycja, zdobyczami minionych pokoleń i aktualnym dorobkiem kultury
— wychowawca powinien trafnie dobrać treści nauczania i przygotować do samodzielnego kontaktu z kultura
— wychowawca w przedszkolu i pierwszych klasach powinien przekonać rodziców, ze rozwój sfery duchowej jest równie ważny jak rozwój fizyczny i społeczny
Wychowawca powinien wspierać rozwój dziecka we wszystkich sferach. Radlińska uważna, ze zachowania jest określona kolejność stadiów rozwojowych jednak koniec jednego nie oznacza przejścia do kolejnego etapu.
Stefan Kunowski- pedagog i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego 4 czynniki rozwojowe:
bios-sfera popędowa; za jego rozwój odpowiadają czynniki fizjologiczne, genetyczne, psychiczne; popęd życiowy-naturalna siła , która kieruje rozwojem jednostki, dostosowanie do warunków środowiskowych i pokonywanie przeszkód
etos- czynniki środowiskowe kształtujące nasza psychikę wraz ze społeczną siłą obyczajowości, wartości z reprodukcji kulturowej agos- wpływy środowiskowe; bodźce kontrolowane, świadome, intencjonalny wpływ i kształtowanie psychiki poprzez przykład, autorytet, wzorce; ważna jest wola, świadomość i uczucia wychowanka
los-(nowość w koncepcjach rozwoju) suma warunków historycznych i egzystencjalnych jednostki, wola Boża
kunowski uważa, ze rozwój jednostki zaieży od niej samej, gdyż posiada wole, sumienie, wyobraźnię dlatego sam decyduje jak postępuje.
Wychowanie według Kunowskiego- prowadzenie człowieka ku jego wyższym przeznaczeniom, j
f>oyQ- ń c-f "■JZŹ
Tabelka., wolność wychowania po
Kierowanie w procesie wychowania, oparte o posiadany przez wychowawcę autorytet, stopniowo maleje wraz ze wzrostem samodzielności i autonomii wychowanka. Autonomia i wolność bowiem, nie sa podporządkowane woli wychowawcy, sa nadrzędnymi celami wychowania. ' - '' ' ' - ' - *
U Kunowskiego sfera biologiczna, poznawcza, emocjonalna i społeczna sa ze sobą połączone, a ich rozwój ma charakter warstwicowy czyli fazy następują kolejna po sobie bez możliwości pominięcia jednej. Specyfikę rozwoju społecznego wyznacza fakt, ze jednostka w wymiarze indywidualnym zmierza od egoizmu do altruizmu a w wymiarze grupowym z nostyzmu do illizmu wspólnotowego.
ćtC 7 ° -- i !-
Erik Erlkson- norweski psychoanalityk