CCI00062 (2)

W rozważaniach powyższych wykroczyliśmy poza problematykę zdol-ści sądowej osób fizycznych, było to jednak konieczne dla jasności wykładu.

V. Kategorią analogiczną do zdolności prawnej jest zdolność do tego, aby być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa administracyjnego; z kolei pojęciu zdolności sądowej odpowiada możność występowania jako strona w postępowaniu administracyjnym. W myśl mianowicie art. 30 § 1 k.p.a. zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sferze działania tego prawa ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Stosownie zaś do art. 29 k.p.a. stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne również jednostki nie mające osobowości prawnej.

Z przyczyn podanych w pkt IV także w odniesieniu do problematyki administracyjnoprawnej celowe było szersze, tj. wykraczające poza sferę problematyki osób fizycznych, ujęcie zagadnienia.

5 4. ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSOBY FIZYCZNEJ²¹

I. Podmiotem prawa jest ten, kto ma zdolność prawną. To jednak nie wyczerpuje problematyki podmiotowości prawnej, poza zasięgiem bowiem zdolności prawnej pozostaje tryb jej realizacji, a więc nabywania, utraty czy kształtowania praw i obowiązków; chodzi przy tym o dokonywanie takich czynności przez samego uprawnionego.

Uregulowanie tej problematyki może być ujęte dwojako: szerzej albo węziej. W pierwszym wypadku uregulowaniu podlega podejmowanie przez podmioty prawa wszelkich działań tworzących nowy stan prawny w sferze praw podmiotowych, a więc także takich, jak wyrządzenie szkody tzw. czynem niedozwolonym (art. 415 k.c.), nabycie posiadania (które jest stanem faktycznym), czy dokonanie przez darczyńcę aktu przebaczenia niewdzięcznemu obdarowanemu (art. 899 § 1 k.c.). W wypadku takiej regulacji mówimy o zdolności do działań prawnych. Natomiast koncepcja węższa polega na unormowaniu nabywania przez podmiot praw i obowiązków tylko w drodze podstawowych dla prawa cywilnego zdarzeń prawnych, jakimi są dokonywane w drodze oświadczeń woli czynności prawne. W takim wypadku mówimy o zdolności do czynności prawnych. A więc zdolność taka to zdolność do tego, aby za pomocą własnych czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

²¹ M. Pazdan: Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych w polskim prawie prywatnym międzynarodowym. Kraków 1967.

165