CCI20110119005

w

W przypadku kwasów gramorównoważnik chemiczny oblicza się, dzieląc masę molową przez wartościowość reszty kwasowej (liczbę atomów wodoru), np.: dla H₂S0₄gi? = 98 g : 2 = 49 g.

W przypadku wodorotlenków należy podzielić masę molową przez wartościowość metalu (lub liczbę grup OH, co jest równoważne), np.: dla Ca(OH)₂ gR = 74 g : 2 = 37 g.

Natomiast gramorównoważnik określonej soli oblicza się dzieląc masę molową tej soli przez sumę wartościowości atomów metali lub reszty kwasowej (wartościowości te są sobie równe), np. dla Na₂S0₄:

M = 2 23 + 32 + 416 = 142, gR = 142:2 = 71 g.

Jeden gR Na₂S0₄ stanowi 71 g tej soli.

Obliczyć stężenie normalne roztworu (C_n), tzn. określić stosunek liczb, tj. ilości gR substancji (z) do ogólnej objętości roztworu (V - dm³)

dwóch

gR

dm³

Ilość gramorównoważników substancji (z), którą należy rozpuścić, określić dzieląc masę substancji (m) przez jej gR, zatem:

2

m

~gR

oraz

- m

z gR    m

V ⁼ ~V~    gR ■ V

Jeśli zamiast gR podstawi się wartość: gR = M/w, to otrzymany wzó przedstawia zależność pomiędzy stężeniem normalnym (C_n) a stężeniem wy rażonym w molach/dm³ (C ) i wartościowością atomów lub cząsteczek rozpu szczonej substancji (w): C_n = C_m‘ w. Na przykład, jeżeli dla H₂S0₄ • C_m = 1.5 to C_n = 1.5-2 = 3. Należy pamiętać, że stężenie normalne (C_n) jest równe stężeniu C_m dla substancji, gdy odpowiednia wartościowość w = 1. Na przykład jeżeli C_m = 1 dla roztworów NaOH, KOH, HC1, HNOg, KC1, NaNOg itp., tc również C_n - 1, dlatego że w każdym przypadku w = 1. Natomiast dla roztworów: H₂S0₄, Ca(N0₃)₂, MgCl₂, CuSOg itp. C_n = 2C_m. Wynika to ze wzór

C_n = C_mw.

W przypadku roztworu siarczanu glinu A1₂(S0₄)₃, gdy C_m = 1, to stężeni normalne wynosi: C_n = C_m- w = 16 = 6. Mówi się, że roztwór o stężeni 1 mol/dm³ jest w tym przypadku 6-normalny (lub stężenie równoważników wynosi 6).

24