6. Podstawy inżynierii bioreaktorów
Rys. 6.6. Przebiegi zmian stężeń znacznika w odptywie z reaktora kaskadowego o różnej liczbie kaskad pełnego wymieszania (S0 - stężenie znacznika w dopływie, ts - średni czas przebywania
znacznika w reaktorze)
Na rysunku 6.6 przedstawiono przebiegi zmian stężeń znacznika (barwnika, jonów chlorkowych, izotopu, itp.) w odpływie z omawianych typów reaktorów po rozpoczęciu ciągłego wprowadzania znacznika do dopływu. Wynika stąd, że korzystną cechą reaktora z pełnym wymieszaniem (n = 1) jest uśrednianie składu ścieków. Wraz ze wzrostem liczby kaskad (n - 5) zdolność do uśredniania maleje, a w przypadku reaktora tłokowego (n = oo) jego zdolność do uśredniania składu ścieków całkowicie zanika.
Różne warunki hydrauliczne panujące w reaktorach pełnego wymieszania i reaktorach tłokowych mają istotny wpływ na wydajność prowadzonych w nich procesów biochemicznych. W reaktorze pełnego wymieszania pracującym w warunkach ustalonych (szybkość akumulacji biomasy = 0), równanie bilansu zanieczyszczeń ma postać:
(6.59)
£S0-Vrvs-<2Se=0
gdzie: rvs - szybkość usuwania zanieczyszczeń.
Po przekształceniu równania (6.54) można uzyskać równanie na szybkość usuwania zanieczyszczeń:
rvs — ‘
Q‘(S0-Se) V
(6.60)
W przypadku reaktora kaskadowego, składającego się z n zbiorników pełnego wymieszania, bilans zanieczyszczeń dla dowolnego n-tego zbiornika ma postać:
QSn-l-Vnrws-QSn=0 (6.61)
gdzie: Vn - objętość n-tego zbiornika, - stężenie substratu w dopływie do n-tego zbiornika, Sn - stężenie substratu w odpływie z n-tego zbiornika.
Dla reaktora kaskadowego o łącznej objętości V, składającego się z N zbiorników o tej samej objętości, mamy: