110
6. Podstawy inżynierii bioreaktorów
Standardową metodą stosowaną w wodzie czystej są pomiary absorpcji oceniające spadek zawartości tlenu po zastosowaniu siarczanu(IV) sodu. Przed przeprowadzeniem badań należy obliczyć rzeczywistą objętość zbiorników, w których będą prowadzone pomiary. W dużych zbiornikach zaleca się stosowanie sześciu elektrod, w mniejszych - nie mniej niż trzech. Należy je umieścić w określony sposób: jedną 0,5 m nad dnem zbiornika, drugą w połowie jego wysokości, a trzecią 0,5 m pod powierzchnią wody. Następnym istotnym krokiem jest wpracowanie systemu napowietrzającego. Przeważnie przed prowadzeniem badań w wodzie czystej system jest przez dłuższy czas nieczynny. W celu przedmuchania dyfuzorów czy doprowadzenia oleju do temperatury eksploatacyjnej (w przypadku aeratorów powierzchniowych), system napowietrzający powinien być uruchomiony przynajmniej godzinę przed badaniem. Kolejną sprawą jest dozowanie substancji chemicznych. Aby odtlenić wodę, stosuje się mieszaninę siarczanu(IV) sodu oraz katalizatora - soli kobaltu. Należy upewnić się, czy przed rozpoczęciem pomiarów chemikalia zostaną równomiernie rozprowadzone w całej objętości wody.
Po wykonaniu wyżej wymienionych etapów można przystąpić do badań. Po włączeniu systemu napowietrzającego należy gromadzić w sposób ciągły dane dotyczące stężenia tlenu w zbiorniku, a dodatkowo na początku i na końcu badań należy zanotować: temperaturę wody, pobór mocy, ilość powietrza oraz poziom spokojnego lustra wody. Na podstawie zebranych danych pomiarowych można wyznaczyć zdolność i efektywność natleniania. Szczegółowy sposób wykonania obliczeń przedstawiony jest w materiałach pomocniczych ATV-M209P.
Henze M., Harremoes P., la Cour Jansen J., Arvin E. 2002. Oczyszczanie ścieków procesy biologiczne i chemiczne. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.
Klimiuk E., Łebkowska M. 2003. Biotechnologia w ochronie środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Materiały pomocnicze ATV - M209P. Pomiary zdolności natleniania urządzeń napowietrzających w instalacjach osadu czynnego w czystej wodzie i osadzie czynnym.
'Metcalf & Eddy 2003. Wastewater Engineering. Treatment-Disposal-Reuse. McGraw-Hill Int. Editions, Civil engineering Series. Fourth edition.
Shlegel H.G. 2000. Mikrobiologia ogólna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szewczyk K.W. 2005. Biologiczne metody usuwania związków azotu ze ścieków. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Szewczyk K. 2005. Bilansowanie i kinetyka procesów biochemicznych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Szewczyk K. 2007. Techniczne podstawy hodowli drobnoustrojów w bioreaktorach. S. 119 - 207 w: Podstawy biotechnologii przemysłowe, praca zbiorowa pod red. Bednarskiego W. i Fiedurka J. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.