198
10. Zintegrowane systemy usuwania zanieczyszczeń organicznych...
gdzie: ■^PB - ilość fosforu usunięta w procesie biologicznym, SPo - stężenie fosforu w ściekach dopływających do stopnia biologicznego, SPe - stężenie fosforu w ściekach oczyszczonych.
Udział fosforu w biomasie osadu czynnego </PBM) waha się od 0,015 do 0,07 i zależy od wieku osadu oraz stosunku BZT5/P w dopływających ściekach. W systemach oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych bez osadnika wstępnego można przyjąć wartość /pbm = 0.05. Jeżeli obliczona wartość SPe przekracza dopuszczalne stężenie fosforu w odpływie, należy przewidzieć dodatkowo chemiczne usuwanie fosforu. Ilość fosforu, jaką należy usunąć na drodze chemicznej (SPC), można obliczyć z równania:
(10.36)
gdzie: SPC - ilość fosforu usunięta w procesie chemicznym, 5Pdop - dopuszczalne stężenie fosforu w ściekach oczyszczonych, 0,7 - współczynnik zmniejszający niebezpieczeństwo przekroczenia wartości dopuszczalnej.
Dawki soli żelaza lub glinu konieczne do strącenia fosforu (SPC) można obliczyć przy założeniu, że mol usuwanego fosforu wymaga zużycia 1,5 mola metalu:
- dawki żelaza:
- dawki glinu:
(10.37)
(10.38)
gdzie: DFe, DM - dawka żelaza lub glinu konieczna do usunięcia fosforu w procesie chemicznym.
Na rysunku 10.28 przedstawiono poglądowy schemat rozmieszczenia urządzeń do ciągłych pomiarów kontrolnych w stopniu biologicznym oczyszczalni ścieków z usuwaniem biogenów. Ze względu na koszty automatycznych urządzeń pomiarowych podany zakres pomiarów jest w zasadzie polecany dla dużych oczyszczalni (przepustowość powyżej 20 000 RLM) lub w przypadku, gdy zachodzi potrzeba szczególnej ochrony odbiornika ścieków (np. wody odbiornika w dolnym biegu wykorzystywane dla celów pitnych).
Należy jednak przyjąć, że i w małych oczyszczalniach celowe są: ciągły pomiar temperatury, odczynu i przepływu ścieków oraz kontrola stężenia tlenu rozpuszczonego w komorze tlenowej. W zależności od stosowanego układu technologicznego stopnia biologicznego może wynikać potrzeba kontroli innych specyficznych wielkości. Poszerzanie zakresu pomiarów jest jednak celowe tylko w przypadku, gdy są one wykorzystywane do automatycznego sterowania parametrami procesu oczyszczania lub do ostrzegania o zagrożeniu życia i zdrowia pracowników obsługi.