19
Wprowadzenie
byłaby lepsza od innych form wiedzy, takich jak mity starożytne czy voodoo. Wielki szacunek dla nauki jest współczesną religią, odgrywającą rolę podobną do roli chrześcijaństwa w Europie w poprzednich epokach. Powiada się, że wybór pomiędzy teoriami sprowadza się do wyborów określonych z uwagi na pewne wartości subiektywne i pragnienia jednostek. Nie ulegając tego rodzaju reakcjom na upadek tradycyjnych teorii nauki, staram się przedstawić taki opis fizyki, który nie jest subiektywny i indywidualistyczny, oraz który, uznając wiele elementów Feyerabendowskiej krytyki metody, sam jest odporny na taką krytykę.
Filozofia nauki ma swoją historię. Francis Bacon jako jeden z pierwszych próbował wyrazić, czym jest metoda nowożytnej nauki. W początkach XVII stulecia twierdził, że celem nauki jest poprawa losu człowieka na ziemi i cel ten można uzyskać drogą zbierania faktów w procesie zorganizowanej obserwacji i wyprowadzania z nich teorii. Od tamtego okresu teoria Bacona ulegała modyfikacjom i udoskonaleniom, a także radykalnej krytyce. Historyczny opis i wyjaśnienie faktów z dziedziny filozofii nauki byłyby interesującym przedsięwzięciem. Byłoby na przykład rzeczą bardzo interesującą /.badać i wyjaśnić powstanie logicznego pozytywizmu, który zrodził się w pierwszych dekadach obecnego stulecia w Wiedniu, uzyskał ogromną popularność i posiada znaczny wpływ do dzisiejszego dnia. Logiczny pozytywizm jest skrajną postacią empiryzmu, który głosi, że teorie są uzasadnione tylko o tyle, o ile można je zweryfikować za pomocą zaobserwowanych faktów, ale także, że posiadają one znaczenie o tyle, o ile można je w ten sposób wyprowadzić. Są dwa zagadkowe aspekty powstania pozytywizmu. Jeden z nich polega na tym, że powstanie pozytywizmu nastąpiło wówczas, gdy wraz ze stworzeniem fizyki kwantowej i teorii względności Einsteina, fizyka rozwijała się w spektakularny sposób, który jednak trudno było pogodzić z teoriami pozytywizmu. Inny zaskakujący aspekt polega na tym, że już w 1934 roku Karl Popper w Wiedniu i Gaston Iłachelard we Francji opublikowali dzieła zawierające przekonywające obalenie pozytywizmu, co jednak nie powstrzymało fali pozytywizmu. W istocie dzieła Poppera i Bachelarda były niemal zupełnie zapoznane i doczekały się zasłużonej uwagi dopiero niedawno. Para-