488
wiązaniu użyteczne mogą być złuszczalne kompensatory warstwowe, które składają się ze zlutowanych ze sobą cienkich blaszek. Przez złuszczenie poszczególnych warstw można otrzymać pakiet blach o wymaganej grubości (rys. 22.9). Na następnym z kolei rysunku 22.10 uwidoczniono kompensację ciągłą luzu między prowadnicami łoża i su-portem. Użyteczne mogą być tutaj listwy pryzmatyczne (rys. 22. lOa-c) przesuwane w
kierunku poprzecznym do toru prowadzącego, oraz listwy klinowe o pochyleniu 1:50 lub 1:100 (rys. 22.1 Od)
W drugim rozwiązaniu pozostawiamy naddatek na obróbkę na wybranym elemencie zespołu, który stanowi kompensator technologiczny. Metodę zwaną montażem z dopasowywaniem ilustruje rysunek 22.11.
Rys. 22.9. Podkładka złuszczalna Wymagany luz A = od 0,01 do 0,02 mm uzyskuje się
2
Rys. 22.11. Kompensacja technologiczna w zespole zamocowania płyty suportu 2 z łożem 1 za pomocą dodatkowego zabiegu obróbkowego listwy 3
Rys. 22.10. Kompensacja ciągła dla uzyskania właściwego luzu między łożem a suportem za pomocą listew pryzmatycznych (a, b. c) i listew klinowych (d)
przez dodatkową obróbkę w celu dopasowania listwy 3, która odgrywa rolę ogniwa zamykającego łańcuch wymiarowy a - b - A = 0.
Zaletą metody z kompensacją jest to, że pozwala ona na największe rozszerzenie tolerancji elementów składowych łańcucha wymiarowego oraz umożliwia osiągnięcie dowolnego stopnia dokładności przy montażu i utrzymanie tej dokładności w czasie eksploatacji przez wymianę zużytych kompensatorów łub ciągłą regulację powstających luzów. Stroną ujemną montażu z kompensatorem technologicznym jest potrzeba albo ustawienia obrabiarek na wydziale montażu, albo wykonanie potrzebnych operacji skrawaniowych na wydziale mechanicznym, co z kolei nastręcza trudności transportowe.
Można wspomnieć o specyficznych sposobach postępowania, które ułatwiają uzyskanie wąskich tolerancji odbiorczych. W przypadku gdy położenie ważnych powierzchni jest wynikiem kilku operacji wykonanych na wiciu przedmiotach, uciekamy się do