CIMG0451

jego naaai żyje lip. aenciia napisai uur-

tat fllozoficzno-retoryczny De vita beata (O czystym życiu), czyniąc „consolatio” gatunkiem prozatorskim. W ślad za Seneką poszedł Boecjusz (VI w. n. e.), pisząc dzieło pt. O pocieszeniu, jakie daje filozofia.

Consolatio to również zespół działań polegających na niesieniu pociechy żywym po pogrzebie. Największą pociechą miał być zwykle Bóg (Converti me igitur ad fontem consolationis — Zwróć mnie zatem do źródła pociechy).

CONTEMPTUS MORTIS (łac. pogarda śmierci)

Zgodnie z kodeksem rycerskim, postawa zuchwałej odwagi i junactwa to cechy, które winny charakteryzować szlachcica. Na rycinach był więc taki szlachcic przedstawiany w zbroi rycerskiej i często na koniu (jakby gotowy do walki). Tak jest np. na drzeworycie, który przedstawia rycerza w zbroi w dziele W. Kunickiego pt. Obraz szlachcica polskiego, a podpisany Contemptus mortis (por. A. Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć, Warszawa 1992, s. 297). Wespazjan Kochowski w Żalu pogrzebowym pisze:

Jednak na strzelbę kto naciera,

Rzadko od kule ten umiera,

A razu złego kto się chroni,

Lękliwego śmierć bardziej goni.

Najwłaściwszym przykładem wymienianym od wieków dla udokumentowania postawy „contemptus mortis” są —* Ter-mopile.

ULIC), rw/wmw- iai\    i;wi/a.

go stołu: Lancelot, król Artur oraz Galaa

CORONA AMICORUM (łac. wien przyjaciół)

Otaczająca umierającego rodzina z gror przyjaciół zwana była „wieńcem prz; ciół”. W dziełach malarskich widoczne usytuowanie tej grupy ludzi u wezgłc zmarłego. Z dzisiejszego punktu widz można by określić to jako pozowania wspólnej fotografii.

Por. Wieniec przyjaciół

COR PRIMUM VIVENS, ULTIM MORIENS (łac.)

Starożytne powiedzenie, które przeto myśl o sercu jako zasadzie życia; „ty pierwsze żyje, a ostatnie umiera” w j wieku.

Genezy tego powiedzenia doszuk się można w wierzeniach Greków i mian, u których serce reprezentowałc rę aktów duchowych, należących do i bytu ludzkiego.

Podstawą mogła być także wi medyczna, w myśl której życie nali uznać za zakończone wraz z ustanier cji serca.

COUP DE GRACE (fr. cios z litowi W języku polskim wyraźnie niefl rębnione znaczenie. Coup de ostatni cios kata, zadany z litości dą turowanego, aby go uśmiercić. Cza w sentencji wyroku zastrzegano, że mawia się katowi tego gestu. W sej cji wyroku 18 kwietnia 1766 r. w G)

CONTEMPTUS MUNDI (łac. pogarda