CIMG4106

WTRfTY KOMÓRKOWE

Wtręty, zwane również ciałkami wtrętowymi, mogą być obserwowane za pomocą mikroskopu świetlnego w barwionych komórkach organizmów zakażonych wirusami. Wykazanie ich w niektórych zakażeniach (wścieklizna) ma istotne znaczenie diagnostyczne. Ciałka Babesa i Negriego wykrywane w cyto-plazmie komórek stopy hipokampa (rogu Amona) w mózgu zakażonych zwierząt są dowodem zakażenia wirusem wścieklizny.

Należy jednak pamiętać, że podobne twory można znaleźć również w następstwie toksycznego uszkodzenia komórek.

Składem wtręty przedstawiają skupiska wirusów albo wirusy otoczone komórkowymi elementami białkowymi i lipidowymi lub aglomeratami składników komórkowych, będących następstwem zmienionego metabolizmu zakażonej komórki.

Wtręty powstałe w następstwie zakażenia wirusowego można podzielić według ich umiejscowienia na wewnątrzjądrowe i cytoplazmatyczne.

Wtręty wewnątrzjądrowe są dwojakiego typu. Wtręty typu A są ostro odgraniczone i otoczone jasną (świetlistą) przestrzenią od chromatyny jądrowej. Występują w zakażeniach wirusami Herpes simplex, wirusem varicella, w chorobie Aujeszky’ego itd. W tych przypadkach występuje nagromadzenie cząstek wirusowych w jądrze (ryc. 17).

Wtręty typu B nie są tak ostro odgraniczone. Są mniejsze i pojawiają się w jądrach ze słabiej zaznaczonymi zmianami morfologicznymi. Ten typ wtrętów można obserwować np. w komórkach wątroby zakażonych wirusem żółtej febry oraz w komórkach układu nerwowego w zakażeniu wirusem końskiego zapalenia mózgu lub wirusem poliomyelitis.

Agregaty krystaliczne adenowirusów, wykrywane w jądrze, a dające dodatni odczyn Feulgena (obecność DNA), stanowią trzeci typ wtrętów wewnątrz-jądrowych. Można je spotkać w komórkach zakażonych wirusem papilloma człowieka.

Wtręty cytoplazmatyczne składają się głównie z substancji powstających jako następstwo zakażenia wirusowego komórki. Są one bądź kwasochłonne bądź zasadochłonne. W komórkach układu nerwowego powstają po zakażeniu wirusem wścieklizny (ryc. 18), w komórkach nabłonkowych - po zakażeniu wirusami krowianki lub ektromelii, po zakażeniu wirusem nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych itd.

TRANSFORMACJA KOMÓREK

Genomy niektórych wirusów zwierzęcych, tzw. onkogennych, tak oddziałują na aparat genetyczny komórki, że nabywa ona nowych właściwości biologicznych, które są przekazywane również komórkom potomnym. Ten proces przemiany właściwości komórek nazywamy transformacją komórek. Transformacja ta powoduje często jako następstwo rozrost nowotworowy.

Istotne zmiany występują w potencjale wzrostowym komórek transformujących pod wpływem wirusa: wzrost jednowarstwowy w warunkach in vitro zanika, zostaje zastąpiony wzrostem chaotycznym i wielowarstwowym, po-