Obrazy Chełmońskiego realistycznie przedstawiają wieś, skupiając się na pozytywnych aspektach, choć nie stronią od pokazywania biedy. W niektórych utworach obraz wsi wykracza poza ramy realistyczne (np. w dramacie młodopolskim „Wesele", w którym pojawiają się symbole, takie jak chochoł oraz duchy, czy w „Panu Tadeuszu", w którym dominuje konwencja sielankowa). Płótna Chełmońskiego pokazują typowe polskie krajobrazy.
O cechy sielanki (inne nazwy: ekloga, bukolika, idylla, skotopaska; antyczny rodowód) - główna cecha to idealizacja rzeczywistości wiejskiej, ukazywanie w sposób estetyczny życia rolników, pasterzy, rybaków, na łonie przyrody, dopiero sielanka niekonwencjonalna, w Polsce np. „Żeńcy" Szymonowica, łamie te zasady.
O to, w jakim sensie „Pan Tadeusz" jest sielanką - nie w sensie gatunkowym, bo jest to epos, ale pod względem scenerii - wiejskiej, pięknej, i idealizacji rzeczywistości.
0 zdefiniowanie konwencji w literaturze i sztuce, jak realizm (polega na przedstawianiu rzeczywistości w sposób prawdopodobny, przypominający portretowanie, fotografowanie świata, w jakim żyjemy) i naturalizm (eksponowanie brutalności, brzydoty istnienia, fizjologii, zwierzęcych praw rządzących człowiekiem i społeczeństwem, instynktów i zwierzęcych zachowań człowieka, człowiek jest tu cząstką natury, a w społeczeństwie ujawnia się walka o byt).
• Koncentrowanie się na konfliktach społecznych („Wesele" - motyw Jakuba Szeli, „Chłopi" Władysława Reymonta - walka o las, sielanka Szymona Szymo-nowica „Żeńcy" - motyw ekonoma).
• Ukazanie barwności ludowych zwyczajów („Chłopi" Reymonta, „Wesele" Wyspiańskiego).
• Wieś jako miejsce, w którym ujawniają się zwierzęce instynkty (naturalizm w „Chłopach", widoczny zwłaszcza w scenach seksu i walk o ziemię, dominację w rodzinie, oraz w scenach ukazujących traktowanie ludzi starych).
• Wieś jako miejsce, w którym człowiek żyje zgodnie z rytmem przyrody (czas kolisty, a nie linearny, „Chłopi" Reymonta).
Wieś w dziełach literackich i plastycznych ukazywana była w sposób realistyczny, jak wyidealizowany, sielankowy bądź skrajnie naturalistyczny.
ÓJa/bi/b toi/MOJblj
M MtjMOdzób luC/Zl/bhof?
• „Janko Muzykant" Henryka Sienkiewicza (praca dziecka na wsi, praca ponad siły)
• „Antek" Bolesława Prusa (praca dziecka na wsi, praca ponad siły)
• „Gęsiarka" Leopolda Staffa (wiersz o pracy dziecka na wsi, nieodpowiedniej dla wieku)
• „Konopielka" Edwarda Redlińskiego (prześmiewczo pokazany postęp na wsi)
• „Ferdydurke" Witolda Gombrowicza (dworek ziemiański i wieś w konwencji groteskowej)
• „ Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej (motyw zaścianka, układów społecznych)
3^