Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (54)

J ó^^^oJliądos.-^orpaaułfrrtL.

>    Osob/sfe rejestrowanie dokonanych czynności, przyjemnych wydarzeń, doświadczeń uwieńczonych powodzeniem etc., które dostarczą dziecku, terapeucie i rodzicom czy wychowawcom dostatecznie precyzyjnego opisu tego, jak dziecko się czuje, jak wypełnia swój czas i jak to ocenia. Te dane można zestawiać z paralelnymi obserwacjami, poczynią nymi przez rodziców, aby podyskutować z samym dzieckiem i pozwolić mu zobaczyć jego postępy, jego pozytywne

Hfopenyetc.

>    Techniki modyfikacji zachowania takie, jak programowanie zajęć, procedury wzmocnienia, wyznaczanie zadań o różnym stopniu trudności etc. Mają one służyć reinterpretacji faktów, które postrzegane są jako negatywne, i z kolei modyfikowanie ich poznania. W tym sensie, pierwszy krok identyfikowania; myślenia wymaga przeanalizowania tego, co myśli dana osoba, kiedy podejmuje jakieś znaczące działa-nieiczy wtedy, gdy dokonuje sięu^niej^istotna zmianą ha^ strojUiCG-jest wIaśnie moment wcielania w praktykę osobistego rejestrowania, o których wcześniej wspomnieliśmy, czy innych systemów bezpośredniego zbierania myśli i uczuć dziecka: wywiady, przeglądy. Takie subiektywne sprawozdania, przez niektórych uważane za mało wiarygodne, inni badacze, jak Cytryn, wielce poważają i podkreślają ich znaczenie w leczeniu depresji dziecięcych.

—Działania typu poznawczego z depresyjną młodzieżą

Aby zapoznać się z tym typem terapii antydepresyjnej,, rozpoczniemy od słów pewnego piętnastoletnie-

go Chłopca, które bez żadnych retuszów odzwierciedlają krytyczną sytuację, w jakiej się znalazł:

Jest we mnie wiele rzeczy, których nienawidzę: nienawidzę swejbójaźliwości, nie mogę zbliżyć się do żadnego nieznajomego i pomówić z nim spokojnie. Nienawidzę, że stale się mylę. Nienawidzę mych włosów. Nienawidzę swojego ciała. Nienawidzę swej twarzy. Nienawidzę tego, że mam tyle trudności, aby zmusić się do odrobienia zadań szkolnych. Nienawidzę tego, że mam tyle problemów ze spróbowaniem czegoś nowego. Nienawidzę tego, że nie mam do siebie żadnego zaufania. Nienawidzę tego, że milczę. Czasami nienawidzę tego, że jestem sam. Nienawidzę tego, że lękam się czy niepokoję tym, że nie czynię czegoś dobrego. Nienawidzę tego, że nie należę do kogoś bądź nie stanowię części czegoś. Nienawidzę tego, że czuję się przygnębiony.

Przejawy depresyjne nastolatka, jak pisaliśmy na początku książki, to zwykle niska samoocena, niskie morale, bezsenność a w przypadkach ekstremalnych, nawet zamiar samobójstwa. Rzeczywistość jednak udowadnia, że wielokrotnie młodzi ludzie cierpią na depresję zamaskowaną, nieznaną nawet członkom własnej rodziny. Symptomy to niepowodzenia w szkole, nadużywanie substancji toksycznych, wczesne zachowania seksualne, konflikty z autorytetami etc.

Właściwa terapia poznawcza w tych przypadkach winna rozpocząć się interakcją między pacjentem, te-107 a