| Jlłlic/anic zapotrzebowania kalorycznego.
Punktem wyjścia jest obliczanie podstawowej przemiany materii Podstawową przemianą materii (ppm) określamy najniższy poziom przemiany materii, jaki zachodzi w organizmie człowieka na czczo, w całkowitym spokoju fizycznym i psychicznym (po półgodzinnym odpoczynku w pozycji leżącej), w normalnych warunkach mikro klimatycznych. Całkowita przemiana materii to wszystkie wydatki energetyczne związane z procesami zachodzącymi w organizmie ludzkim.
Składa się na nią: wielkość podstawowej przemiany materii oraz wydatki energii związane z ponadpodstawową przemianą materii.
Całkowita |
— |
Podstawowa |
+ |
Ponadpodstawową |
przemiana materii |
przemiana materii |
przemiana materii |
Ponadpodstawową przemiana materii:
• wykonywana praca fizyczna i umysłowa
• wykonywanie codziennych czynności zawodowych
• koszty trawienia pokarmów
Wykonywanie przez człowieka każdej pracy, zwłaszcza fizycznej zwiększa przemianę materii. Wydatki energetyczne ustroju związane z wykonywaniem pracy zawodowej mogą się mieścić w dość rozległych granicach. Najniższe wartości wydatków energetycznych osiąga organizm podczas wykonywania prac umysłowych , a najwyższe podczas prac związanych ze znacznym wysiłkiem fizycznym (tab.2).
Wydatki energetyczne związane z wykonywaniem codziennych czynności niezawodowych, takich jak mycie się, ubieranie, sprzątanie, różne prace domowe.
U kobiet na codzienne czynności nie związane bezpośrednio z pracą zawodową przypada 220 kcal, u mężczyzn 360 kcal ponad ppm.
Spożycie posiłków zwiększa podstawową przemianę materii. Wzrost ten jest uzależniony od rodzaju pokarmu i składu pokarmu. Wydatki energii związane z przemianą pokarmu w organizmie określamy mianem swoiście dynamicznego działania pokarmów (sdd). Na sdd przeznacza się średnio około 10% podstawowej przemiany materii.
Normy spożycia białek, tłuszczu, węglowodanów.
Rozpiętość norm spożycia zależy od wieku, stanu fizjologicznego organizmu (ciąża, okres karmienia) i waha się od 3,5 g/kg masy ciała u niemowląt do lg/kg masy ciała u dorosłych. Istnieją opracowane szczegółowe normy spożycia dla poszczególnych składników odżywczych w zależności od wieku, płci i pracy.