DSC00621 (9)

A. G. Martimort, Les divers formes de procession dans la liturgie, LMD nr 43 (1955) 64. LUTERAŃSKA LITURGIA

TRE omawia lit. luterańską pod hasłem: Ewangelicka liturgia (15, 54-93). DEL natomiast rozbija na: luterańską (I, 672-677), anglikańską (I, 38-41), reformowaną (II, 297-302). LitWo ujmuje ją pod hasłem: Reformacyjna liturgia (2357-2368).

Niemcy są kolebką liturgii, którą nazywa się protestancką; inni reformatorzy czerpali z nauki Marcina Lutra (1483-1546). Reformacja przyniosła znaczne zmiany w rozumieniu liturgii. Jest ona opus Dei, działaniem Boga w swoim ludzie i ze swoim ludem poprzez słowo i sakrament, a nie tyle dziełem ludzkim poprzez czyn i ofiarę. Na prymame działanie Boga człowiek odpowiada, wyznając swoje grzechy, przedstawiając prośby i wielbiąc Boga. Łaska i przebaczenie są nie tyłe dobrami, którymi dysponuje Kościół, ile darem Boga, który przyjmuje w Chrystusie grzesznika i bez jego zasług udziela przebaczenia.

Luter rozpoczął reformę liturgii od ostrej krytyki nadużyć w liturgii wieków średnich. W rozprawie O niewoli babilońskiej Kościoła (1520) wypowiedział wojnę wszelkim wypaczeniom. Założeniem reformy było wzmożenie udziału wiernych w liturgii dzięki j. niem. w liturgii, wspólnie śpiewanym pieśniom i psalmom, podkreślaniu kapłaństwa wszystkich ochrzczonych, trosce o prostotę sprawowanych obrzędów. Jak mówiono, „Luter skraca, a nie wydłuża”, chociaż nie był on liturgistą (F. Schulz, Der Gottesdienst beim Luther, w: Leben und Werk Martin Luthers, B 1983, 298).