DSC01421 (6)

wewnętrznym**), pamięć zmysłową i wyobraźnię (Jak u św. Augustyna).^{1 2 3 4 5 6 7 8}

3.    Rozum w ścisłym tego słęwa znaczeniu, czyli rozum niższy. Przedmiotem jego jest organizowanie rzeczy w systemy naukowe.*

4.    Rozum wyższy, nazywany „inteligencją** (intellectus lub intelliffentia). Dzięki niemu dusza może się wznosić do intuicyjnego ujmowania i kontemplacji prawd wiecznych i samego Boga. Jest on więc władzą mądrości, najwyższą działalnością umysłu, „acies mentis

W porządku pożądawczym można by łatwo wskazać podobne władze czy też funkcje duszy. Główne z nich to: 1) pożądliwość (concuplscentia), towarzysząca niższej części duszy, i 2) wola (uoluntas), towarzysząca umysłowi. Jest ona siedzibą miłości Boga i znajduje radość w mądrości, „gaudium de uerifate".*

Termin „spiritus" nie ma ustalonego znaczenia w słowniku augusty ńskim.

a)    Oznacza on „zasadę organizującą wyobrażenia cielesne'*, należy go więc zaliczyć do drugiego stopnia (zmysł wewnętrzny).*

b)    Pod wpływem tekstów Pisma św. otrzymuje znaczenie umysłu lub ducha. Komentując św. Pawła (El 4, 23: spiritus mentis vestrae") mówi Augustyn: ,jpiritum mentis dicere roluit eum spiritum, quae mens uocatur".⁹

W naszym tłumaczeniu mens oddajemy zwykle jako umysł lub gdy termin mens jest połączony ze spiritus — jako myśl, charakterystyczne działanie „acies mentis

H. 1.

4. Metoda filozofii św. Augustyna

Wysunięcie „credo" na pierwszy plan w metodzie augusryńskiej wiąże się ściśle z ogólną koncepcją filozofii św. Doktora.

1

Pór. Summa tftcol. 1—a p. q 71 a. 4.

2

•    Por. O porządku 2, 30; O wierze prawdziwi) 53, a zw Uczczą De Trłnttate, gdzie w ks. XII szczegółowo jest omówiona różnica między rozumem niższym 1 wyższym.

3

i Por. De Genest ad litteram 13. lt. 21; Epice. 147: fu Joannie Bvan~ oelium 15, 4, 19; Bnarratłone* t_n Pa. 33. 33.

4

Por. np. Wyznania 7, 5; De duabuc animabus 10. l«; De Trinlcate

5

9, 13. 18; O muzyce 6, 39.

6

•    Por. De Genest ad litteram 13. 33, 49: De ciuitate Dei 18, 9, 2.

7

•    De Trłnttate 14. 16. 33: por. De Geneei ad litteram II. 34, Si; De

8

ani ma et etui orlpine 4, 33. 36.