page0118

— 104

2.    Władza pamięci łączy się jak najściślej z całem fizy-cznem i duchowem życiem, dlatego bezpośrednio sprzyja to wszystko pamięci, co na tamto zbawienny wpływ wywiera. Zdrowe ciało, wzmocnienie systemu nerwowego, osobliwie funkcyi mózgu, regularne i umiarkowane życie, spokojny stan duszy, czyste sumienie, pogodny umysł są najbardziej sprzyjającymi warunkami do wzmocnienia i udoskonalenia pamięci, których wychowawca nie może zaniedbywać. Ponieważ pamięć szczególnie w młodości jest silną, dlatego też w szkole należy ją osobliwie ćwiczyć, Zaniedbanie onejże mści się potem w przykry sposób przez całe życie.

3.    Pośrednio kształci się pamięć przez zastosowanie następujących prawideł:

a)    Rozbudzaj żywy interes dla przedmiotu, bo czem, kto prawdziwie się interesuje, to też zachowuje dobrze w pamięci.

b)    Staraj się o należyte zrozumienie i trwałe przyswojenie; gdyż co świeżo i żywo pamięci się powierzy, może silnie i wyraźnie na nowo powstać. (Laistner.) Wyraźne, dokładne i żywe wyobrażenia pozostają jak najpewniej. Co wywarło silne wrażenie, nie tak łatwo się zapomina.

c)    Doprowadzaj wychowanków do zrozumienia rzeczy, i nie każ się niczego na pamięć uczyć, co nie zostało należycie zrozumianem; nie przestrzegając tej reguły uczy się dziecko czczych słów, doprowadza się jego umysł do najczystszego mechanizmu, który wszelką wyższą twórczość unicestwia, nie zyskuje żadnego pokarmu dla swego wzmocnienia i ożywienia, gdyż słowa bez treści są niestrawne, przeto uprzykrzają się i odbierają wszelką chęć do uczenia się. Naturalnie, że przez to jeszcze nie powiada się, że już od samego początku musi dziecko pojmować dokładnie przedmiot, to bardzo często nie jest jeszcze możliwem. Wystarcza, że zrozumienie odpowiada jego duchowej dojrzałości; z rozwojem ducha, przenika też ono potem coraz więcej poznany przedmiot; ten przez to staje się wybornym materyałem do ćwiczenia myślenia.

d)    Zachowaj należyty, naturalny porządek w nauczaniu; trzeba więc uwzględniać związek tego, czego się ma uczyć z tern, czego się już uczyło, jako też prawidła assocyacyi

http://rcin.org.pl