DSC07819

34

W

Funkcja trybu coniunctivuB. ■Goniunctiyus praesentis, imperfectl. Ut fjpala, ut obwcttvum

xv.

LECTIO OUINTA DECIMA

VARIA

Amioos defeodimus. Amicos defendamus! Amid defendantur! Gaudeamus! Vivat! Audiatur et altera pars! Ne sis miser antę tempus! (Seneca). Dum afer homlnes summus, colamus humanitatem! (Seneca). Utinam fal sus vates sim! Quod bonum. felix faustumque sit (Q.B.F.F.Q.S.)i. Quidquid dicanus, verum sit! Sit venia verbo! Prosit! Dictis facta respondeant! Vivat nostra dvftas, vivat, crescat, floreat! Nihil est, quod studio et benevolentia vel amore potius effid non possit (Cicero).

Cura, ut valeas! Ut ameris, arna! Propero, ut matrem videam. Properavi, ut matrem viderem. Rogo, ut verba magistri audias. Rogabam, ut verba magistri audires. Disdpulos moneo, ut praeceptóres suos non minus quam ipsa studia ament et parentes esse non quidem corporum sed mentiiim cred ant (Quintiiianus). Yideant consules, ne quid res publica detrimenti capiat.

DE AMfCiTIA

(Mara TulHi Qcer5nis et Lucfi Ann ad Senecae sententifae)

Nihil aeque oblectat (delectat) anrmum, quam amicitia fidelis et dulds. Sed hoc primum sendo, nisi in bonis amidtiam esse non posse. Virtus, virtus, dico, et conciliat amidtias et consemt. Haec prima lex in amidtia sanciatur, ut neque rogemus res turpes nec fadamus. Ab amfds honesta petamus, amicórum causa honesta fadamus, nec exspectemus ąuidem dum rogemur. In amidtia studium semper adsit, cunctado absit. Est autem amici veri in amidtia tenere, ne quid fictum sit neve smmlatum. Et monere et moneri proprium est verae amidtiae.

SENTENTIAE

I    I    /    /    /    /

Quidquid agis, prudenter agas et respice finem! •v¥.' '    _ /    /    , /    /    /

Ars utmam mores ananumąue ejjmgere posset!

Gaudeamus igitur, luvenes dum sumus!

Poct iucundam iuventutem, Poct molcstam senectutem Noc habebit humus.

Vivat academia!

Vivant professóres!

Vivat membrum ąuodlibet, Vivant membra quadibet! Semper sint in florę!

ĆWICZENIA

1.    Zamień na coniunctvus activi i pasam następujące formy: dat, dabat, legunt, legebatis, sentitis, sentiebant, debent, debebat, scribii, acribebaraus.

2.    Przetłumacz na j. łaciński: Dałem d książkę, abyś czytał. Proszę, abyśde słuchali. Przychódzłliśde, aby się uczyć. Przyjadełe proszą, abyśmy im pomogli. Pomagajmy przyjaciołom! Niech męstwo łączy przyjaciół! Niech żyją profesorowie i uczniowie!

Coniunctivus perfecti, plusquamperfecti. Cum historiami.

XVI.

LECTIO SEXTA DECIMA

VARIA

Utmam temponbus antiąuis vixissem! Utmam mecum beri fiiisses! Malum alienum ne feceris tuum gaudium! Nemmem dto accusaveris, nem lnem ci to laudaveris!

Lacedaemonii, cum Persas a Graeda prohiberent, omnes in Thermopylis perierunt. Cum Persae in Graeciam venissent, Graecfa peritura esse videbatur.

DE LACEDAEMONIORUM VIRTUTE

Magna Lacedaemoniórum vis animi et Leonidae illfus duds audada, quam in Thennopylis praestiterat, per saecula muJtis exemplo ftiit. Leonidas, cum quidam militum dixisset: „Hostes sunt prope nos", respondit: „Et nos prope illos". Idem cum Xerxes scripsisset: „Mitte arma”, rescripsit: „Veni et acclpe". Leonidas cum dicerentur Persae sagittarum multitudine nubes esse facturi, fertur dixisse: „Melius in umbra pugnabonus".

Notum est Simonfdis, poetae Graed, epigramma in Lacedaemonfos illos,

quod Cicerónem in sermónem Latinum ita transtuJisse constat:

Dic, hospes, Spartae nos te hic vidisse iacentes,

/ ( , / . / / , / ^T Dum sanctis patnae Jegibus obsequimur.

Etiam feminas Lacedaemoniórum virtute et fortitudlne eminuisse scimus. Lacaena quaedam, cum fillum suum ad bellum mitteret eique scutum daret: „Aut cum hoc, aut in hoc” dixisse tradftur. Cum autem audivisset iJJum in bello periisse, dixit: „Iddrco genućram, ut esset, qui pro patrfa mortem obire non dubitaret".