DSC09234

Zofia Jacwkowfcz Skuteczny system wynagradzania w firmie

Prawo pracy nie zajmuje się jednak ekonomiczną skutecznością wynagrodzeń, dlatego przy omawianiu płac uwzględnione są podstawowe aspekty prawne, ale wyjaśnione głównie z ekonomicznego punktu widzenia. Przede wszystkim zaś przedstawione są metody nowoczesnego systemu płac zmierzające do rzetelnego opłacania pracy.

Niniejsza książka przeznaczona jest dla przedsiębiorstw rożnej wielkości, ale prezentowane rozwiązania dotyczą przede wszystkim firm dużych i średnich za-trudniających powyżej 50 pracowników. Małe przedsiębiorstwa znajdą dla siebie również wiele ważnych wskazówek, książka dotyczy bowiem zasad wynagradzania niezależnie od tego, czy będą one wprowadzane układem zbiorowym pracy, czy regulaminem wynagradzania. Małym firmom opracowującym regulaminy wynagradzania polecałabym książkę A. Panccra pt. „Regulamin wynagradzania według nowego kodeksu pracy"^{1 2} oraz A. Nałęcza „Regulaminy wynagradzania - komentarz. wzory, wybór aktów prawnych" , K. Żukowskiego „Regulamin wynagradzania - część ogólna i części szczegółowe”'. Podkreślam jednak, że zarówno duże, jak i małe przedsiębiorstwa muszą dokonać własnego wyboru sposobu wynagradzania, a niniejsza książka ma im ułatwić podjęcie prawidłowych decyzji. Mowa jest przy tym o decyzjach ekonomicznych dotyczących skutecznego i motywacyjnego zarządzania płacami.

Książka ujęta jest w kilku rozdziałach. W rozdziale pierwszym omówione są podstawowe zasady wynagradzania oraz interpretacja takich pojęć jak: płaca godziwa, system motywacji płac, praca ludzka. W rozdziale drugim przedstawiono zasady oceny pracy, zinterpretowano istotę pracy i różne jej aspekty z punktu widzenia metod opłacania, a zwłaszcza aspekty pracy opłacane płacą zasadniczą - tzw. wymagania pracy i opłacane premiami — tzw. efekty pracy.

Skoncentrowano się zwłaszcza na: kryteriach zaliczanych do wymagań pracy i różnorodności utrudnień zadań wykonywanych na stanowiskach oraz zasadach budowy taryfikatora kwalifikacyjnego.

Rozdział trzeci poświęcony jest formom płac i składnikom wynagrodzenia. Scharakteryzowano w nim różne formy płac wskazując, w jakich warunkach organizacyjno--fechnicznych celowe jest zastosowanie danej formy płac. Z formą płac bezpośrednio wiążą się składniki wynagrodzenia, jednak podstawowe składniki są przedmiotem odrębnych rozdziałów, z tego względu w tej części książki omówiono głównie te składniki. które nie znalazły się w odrębnych rozdziałach jak: dodatek funkcyjny (jego znaczenie, celowość utrzymania lub likwidacji) i składniki wynagrodzenia związane

WM«p

z warunkami wykonywania pracy oraz z czasem pracy. Te ostatnie są obligatoryjne i rola przedsiębiorstw w ich ustalaniu jest ograniczona, występują natomiast różne możliwości organizacji czasu pracy, na które zwrócono uwagę.

Rozdział czwarty omawia problematykę płacy zasadniczej i budowy tabel płac. Płaca zasadnicza jest najważniejszym składnikiem wynagrodzenia, a równocześnie przedsiębiorstwa mają pełną swobodę w zakresie jej kształtowania. Problematyka ta została więc omówiona szeroko w powiązaniu z rozdziałem drugim, dotyczącym oceny pracy. Myślą przewodnią tego rozdziału jest zapewnienie zobiektywizowanego opłacenia wymagań pracy, nie można bowiem prowadzić skutecznej polityki płac bez dobrze opracowanej tabeli płac. a szerzej - dobrze funkcjonującego systemu taryfowego, stanowiącego narzędzie wiązania płacy z pracą.

W rozdziale piątym przedstawiono zasady oceny efektów pracy i ich opłacanie - premiowanie. Scharakteryzowano rodzaje efektów pracy i ich mierniki, omówiono metody ich opłacania oraz przedstawiono nową koncepcję ich klasyfikacji. pomiaru i premiowania. Problematyka ta została ujęta szeroko ze względu na znaczenie opłacania efektów pracy oraz zaniedbania w zakresie rozeznania tej problematyki i jej prezentowania w poradnikach na temat płac. W rozdziale tym omówiono zasady opłacania efektów pracy, załączono również przykładowe regulaminy premiowania.

Rozdział szósty poświęcony jest opłacaniu długoletniego stażu pracy. Wyodrębnienie tej problematyki w osobny rozdział wynika z niedostrzegania w przedsiębiorstwach, jak duże kwoty przeznaczane są na ten cel, często w sposób nieefektywny. Brak jest również rozwiązań alternatywnych, które przy mniejszych nakładach finansowych, satysfakcjonowałyby zwolenników stosowania dodatków stażowych.

Takie rozwiązanie zostało zaproponowane wraz z przykładowymi regulaminami nowego modelu gratyfikacji za długoletni staż pracy.

W zakończeniu książki, oprócz podsumowania i wniosków, przedstawiono znaczenie przeprowadzania w przedsiębiorstwie analizy płac i jej główne kierunki.

Książka nie omawia technicznych problemów płac w układach zbiorowych pracy lub regulaminach wynagradzania, takich jak: określanie stron układu, organizacji związkowej, wpisów do rejestru. Problemy te są przedmiotem innych opracowań wydawanych m.in. przez Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr w Gdańsku. W prezentowanej książce omawiamy istotę wynagrodzeń i metody opłacania pracowników, wkładu ich pracy i osiągnięć skutecznie zapewniających efektywne działanie firmy. W pracy wykorzystano teorię na temat płac. a zwłaszcza dorobek literatury omawiający współczesne tendencje w tej dziedzinie i rozwiązania zachodnich krajów europejskich.

1

! Diftn. Warszawa 1996. *ÓPPK, Gdańsk 1996

2

ODDK. Gdańsk 1996