DSC09751 (2)

19

Wszystkie pseudonimy wymienionych tu osób został wprowadzone do indeksu osobowego; inne, pojawiają/ się w listach sporadycznie, rozwiązano w odsyłacza^ pod tekstem.

Źródła tekstu. Zasady wydania. Niniejsi wydanie oparte jest na odpisie dokonanym z oryginałów przez (czy też na polecenie) Jerzego Samuela Bandtkiego na przełomie XVIII i XIX wieku. Odpis ten przechowy. wany jest w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Kra. ko wie, rkps. sygn. 81 i 83. Na podstawie tego odpisu spo. rządził wydanie listów Sobieskiego A. Z. Helcel, Kra. ków 1860.

Odpis Bandtkiego jest częściowo dublowany przez wy. danie, dokonane staraniem Edwarda Raczyńskiego. Ra. czyóski miał w ręku oryginały listów Sobieskiego do Marysieńki, ale tylko listów z wyprawy wiedeńskiej i wydał je drukiem w 1823 r. (drugie wyd. 1824), załączając faksymile początku listu z 13 września 1683.

Zasób korespondencji z Marysieńką, znany z odpisu Bandtkiego, poszerzają dwa listy. List z 29 sierpnia 1666 roku, którego kopia wchodzi w skład rkpsu sygn 2757 Biblioteki XX. Czartoryskich w Krakowie, wydany został drukiem przez Fr. Kluczyckiego w „Pismach do wieku i spraw Jana Sobieskiego”, Kraków 1880, t. I, s. 240—242 *; list z marca 1666, znajdujących się w zbiorach prywatnych, opublikowany został w „Wiadomościach” z 26 XI 1967, nr 48 (1130).

To wszystko, czym wydawca dysponuje, ale bynajmniej nie wszystko, jeżeli chodzi o ogólną liczbę listów, które Sobieski do Marysieńki napisał. Można bez trudu wskazać na okresy rozłąki, kiedy korespondencja z pewnością się toczyła, ale z których żaden ślad listów się nie zachował: choćby wyjazd Marysieńki do Paryża w latach 1662—1663 czy kampania 1673 roku. Co więcej,

i Inny Ust, z 5 czerwca 1665 r., tamże, s. 230—231; oba mylnie datowane przez wydawcę, błąd sprostował W. Czermak w stu-diach’\ Kraków 1893, s. 249.    "

nawet z odcinków czasu uwzględnionych w odpisie Bar.dkiego brak wielu listów.

Niniejsze wydanie nie jest kompletną edycją zachowanych listów. Ograniczono się do lat 1665—1683, pomijając kilka listów wcześniejszych i jeden późniejszy. Nadto opuszczono kilka listów niepewnego datowania i pojedyncze, mniej interesujące listy z okresów, z których główny trzon korespondencji zaginął.

W odpisie Bandtkiego tylko zespół listów z roku 1683 (znany nb. również z edycji Raczyńskiego) jest kopią niemal kompletną. Z listów wcześniejszych wiele skopiowanych zostało tylko ułamkowo: poszczególne listy są w odpisie nierzadko tylko wyciągami z oryginału. Selekcji dokonywał Bandtkie jako historyk, więc tu i ówdzie, zaznaczywszy, że dalszy ciąg zawiera same uniesienia miłosne, przerywał kopiowanie i przechodził do następnego listu. Dla znacznej liczby listów nie dysponujemy więc tekstem kompletnym, tylko fragmentarycznym, z opuszczeniami i lukami.

Poprzycinany przez Bandtkiego korpus korespondencji trzeba było nieco uporządkować. Wypadło zrezygnować z fragmentów bardzo pociętych, gdzie Bandtkie daje tylko urywki zdań, oddzielonych sygnałami opuszczonego tekstu. Zrezygnowano z fragmentów pisanych po francusku, jeżeli zawierały informacje nie pozostające w bezpośrednim związku z przebiegiem listownego romansu. Wśród pominiętego w niniejszym wydaniu tekstu znalazły się też fragmenty pisane po polsku, takie, które odnosiły się do spraw mających w listach charakter epizodyczny, wymagających nieproporcjonalnie obszernego komentarza historycznego. W ostatecznym rezultacie tych wszystkich skrótów obecne wydanie „Listów do Marysieńki” zawiera około czterech piątych zachowanej w odpisie korespondencji, a mówiąc inaczej — jej podstawowy zrąb romansowy i polityczny.

Wszelkie opuszczenia i pominięcia w stosunku do odpisu zostały zasygnalizowane przy pomocy myślnika po kropce (myślnik w środku zdania pełni swoją normalną funkcję), przy czym nie odróżniano skrótu dokonanego J