DSCF0078

D

zieje b a j e c z

n e

Polski

163

[fc§>

[fc§>

a

G*§>

®>

wielkiego księcia Litwy i jego żony Julianny¹ ze szkodą dla Królestwa Polskiego. Potem Żerków², góra w Wielkopolsce, niedaleko od miasta Pyzdry, którą oblewa rzeka Lutynia. Potem Giecz³, góra wysoka i obszerna położona między Gnieznem i Poznaniem, gdzie ongiś miał stać zamek książęcy, dziś zasię stoi tam kościół.

Potem Bieszczad⁴, góra blisko zamku Sobień, dzieląca ziemie polskie od węgierskich. Na szczycie jej umieszczony jest kamień, zapisany ruskimi literami, położony tam przez księcia ruskiego Lwa⁵, oznaczający granicę Polski i Węgier. Z tej góry, mianowicie od jej szczytu poczynając się, wytryskują te rzeki znaczne i omówienia godne: Dniestr, San, Stryj i Cisa i do niżej leżących ziem, mianowicie do Polski, Rusi i Węgier różnymi drogami z samego wierzchołka góry spadając rozchodzą się.

Potem Niczko⁶, góra Mazowsza w pobliżu miasteczek Żarnowa⁷ i Radzanowa leżąca, którą oblewa rzeka Wkra, w czasie wojen obwarowana przez Krzyżaków, lecz odbita przez wojsko mazowieckie, które całą załogę krzyżacką bądź wycięło, bądź w niewolę wzięło.

Lech zakłada stolicą Gniezno i ustanawia tu siedzibą ksiątącą. O bogach, których Polacy jako poganie podówczas czcili.

Po niejakim więc czasie Lech wódz Lechitów, mąż pełen mądrości, przemyślności, nieskazitelności życia i uczynności, chociaż urodzenie nie dało było mu tego zaszczytu, łatwo zostawszy księciem swego pokolenia i swego plemienia za nowym krajem rozglądając się i krążąc, bardzo często z najbliższymi swoimi roztrząsał i za-

¹    Julianna córka Jana Olgimuntowieża holszańskiego, trzecia żona Witolda.

²    Wzgórza Żerkowskie nad rzeczką Lutynią, lewobocznym dopływem Warty, na płd. zachód od Pyzdr. Najwyższym punktem w tym paśmie jest Łysa Góra na płn. od Żerkowa 161 m n.p.m. o rozległym widoku.

⁸ W kronice Galla Anonima Gdeck, czyli Gdecz, dziś Giecz, starodawny gród i osada między Wrześnią, Środą a Kostrzyniem nad rzeczką Maskawą, obecnie nazwa wsi. Dawny gród, spalony w czasie najazdu czeskiego w 1039 r., jest dziś przedmiotem badań archeologicznych.

⁴    W autografie Byeszkod. Beskid, Beskidy, Bieszczad, Bieszczady. Północne stoki łańcucha Bieszczad odwadniają San, Strwiąż, Dniestr i Stryj z Oporem, południowe dopływy Cisy. W rpisie Kozrażewskiego góry Małopolski i in. nie zostały wyodrębnione przez osobne tytuły.

⁵    Nie wiadomo bliżej, o którego z książąt ruskich tego imienia tu chodzi.

⁶    Nieclde Wzgórza na Nizinie Mazowiecko-Podlaskiej, pasmo wzgórz morenowych, ciągnących się od wsi Niedziałek koło Mławy i otaczających dolinę rzeki Przylepnicy między Sarnowem i Nidzgórą, dochodzących do ok. 200 m n.p.m. (dawna nazwa Nidzgóry-Nieckogóra). Dokładniejsze dane w Słown. geogr.

⁷    Sarnowo leży nad rzeczką Przylepnicą w powiecie Żuromin w województwie warszawskim, Radzanów — miasto leżące w powiecie mławskim niedaleko ujścia Mławki do Wkry.

<&5>

a a

[fc§>

(qx)