DSC06900

Podobnie G. Homans (1957, s. 112 i nast.) za grupę uważa pewną liczbę ludzi, którzy porozumiewają się między sobą stosunkowo często przez jakiś okres czasu i są dostatecznie nieliczni, by każdy mógł się porozumieć z każdym nie za pośrednictwem innych, lecz bezpośrednio.

Grupy ludzkie są zjawiskiem powszechnym i stanowią przedmiot coraz częstszych badań empirycznych- Kośnie też stale liczba publikacji na ten temat. Dość powiedzieć za F. Strodt-becki em (1954, s. 651; zob. też: Mika, 1964, s. 422 i nast.), że w latach 1890 -1909 wydano drukiem 1 pracę, do 1929 r. — 12 prac, a w latach 1930 -1939 — 21. Prac dotyczących problematyki grup w ciągu okresu wojny (1940 -1944) opublikowano już 31, w ciągu pięciolecia 1945 -1949 — również 31, a do roku 1953 — aż 152. Opisowi i analizie poddano różnorodne grupy ludzkie i zaproponowano ich klasyfikację. Jedna z nich dzieli grupy na pierwotne (primary groups) i wtórne (secondary groups). Przyjrzyjmy się im bliżej.

Ch. Cooley (1909, s. 23-24; zob. też: Matejko, 1962; Kłos-kowska,~ 1958) należy do pierwszych badaczy, którzy przed pół wiekiem sformułowali swą klasyczną koncepcję grupy pierwotnej

źące do grupy. Ta koncepcja grupy odróżnia tłum od rodziny. Tak np. osoby stojące przed klatką tygrysa w ogrodzie zoologicznym nie stanowią grupy w powyższym znaczeniu, bo chociaż mają wspólne zainteresowania i fizycznie sąsiadują ze sobą, to jednak nie pozostają we wzajemnym kontakcie. Gdyby jednak powstało zagrożenie ze strony zwierzęcia, a ludzie, świadomi wspólnego strachu, koordynowaliby swoje czynności w obronie, np. barykadowali drzwi, uspokajali swoje dzieci itp., staliby się wówczas grupą. Podobnie ludzie czekający na przystanku autobusowym nie stanowią grupy, chyba że autobus nie przyjadzie lub wydarzy się jakiś wypadek i czekający zaczną rozmawiać ze sobą, wymieniać swe doświadczenia, obmyślać środki zaradcze itp. Przykładem może być tu także przypadkowe spotkanie osób w filmie pi Dwunastu gniewnych ludzi.

Podobnie określa grupę K. Young w książce pt. Handbook of so-cial psychology (1960, s. 219). Dla niego grupa jest związkiem osób, między którymi istnieje pewien stopień wzajemnej wymiany podniet i reakcji. Związek ten może mieć charakter fizyczny, jaki zachodzi w przypadku, gdy np. kilku chłopców próbuje naprawiać jakiś przedmiot, lub może polegać na udzielaniu informacji za pomocą słów i gestów. W jednym i drugim przypadku uczestnicy wchodzą ze sobą w kontakt i dążą do osiągnięcia Jakiegoś celu, który przynosi im osobistą korzyść.

8