DSCF7895

480

Lilianna Bieszczad

s'ród innych²⁸. Trzeba też zwrócić uwagę na rozwijającą się karierę zrriy. siu dotyku we współczesnej sztuce i kulturze, widoczną szczególnie w poszukiwaniach z kręgów działań medialnych i multimedialnych, _co podkreśla choćby Welsch”. W aspekcie tego typu praktyk artystycznych pojawia się szereg zagadnień o naturze somaestetycznej, takich jak problem zmysłowego zanurzenia w świecie wirtualnym (imersji), przedłużania i mamienia zmysłów, badania nad zwiększeniem wrażliwości ludzkiej skóry i zmysłów, eksploracją granicy pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem itp.

fest jeszcze szereg innych zagadnień, o których możemy tylko wspomnieć, a które w ogóle świadczą o wadze problematyki ludzkiego dała w kulturze współczesnej. Przytoczmy ujęcie w literaturze, gdzie dało jest taktowane jako rodzaj tekstu, znaku domagającego się interpretacji³⁰. Nie chcemy pominąć także wszystkich tych działań artystycznych, w których podejmowane są problemy wynikające z „de-lesnośd" współczesnego człowieka, jak na przykład problem starośti, ułomnośd, choroby, obsceniczności, wstrętu itp.³¹

Powyższe rozważania stanowią tylko niewielki przyczynek do badań somaestetycznych, świadcząc o tym, jak ważna staje się problematyka dotycząca ciała w czasach obecnych i w jakich kierunkach zmierza zainteresowanie jego eksploracją. Chyba nie ma wątpliwości co do tego, że znajdujemy estetyczny potencjał w ciele, ale czy może stać się ono kategorią stricte estetyczną? Być może stanie się tak na mocy relacji z kategorią aisthesis, a doświadczenie cielesnych doznań będzie równie mocno związane z pojęciem doświadczenia estetycznego, jak dzieje się to w przypadku doznania zmysłowego. Odpowiedzi na to pytanie możemy szukać w kulturze ponowoczesnej, opisywanej jako dałocentryczna, w której, jak pisze Zygmunt Bauman, ciało jako organ konsumpcji jest ćwiczone i nastrojone na jak największą absorpcję do-

²⁸ W. Tatarkiewicz, Pisma zebrane, t. II, Droga przez estetykę, 1972, s. 19.

^M W. Welsch, Estetyka poza estetyką, op. cit., s. 127.

³⁰    Zob.: A. Adamiecka-Sitek, Teatr i tekst, Kraków 2005; Codzienne, przedmiotowe, cielesne, języki nowej wrażliwości literaturze polskiej XX wieku, red. H. Gosk, Izabelin 2002; Corporeal Inscriptions: Representations of Ihe Body In Cultural and Uterary Teris and Praclices, red. E. Lorek-Jezińska, K. Więckowska, Toruń 2005; Między słowem i ciałem, red. L. Wiśniewska, Bydgoszcz 2001.

³¹    Trzeba by przywołać wiele interesujących prac na ten temat, jak choćby publikacje I. Kowalczyk, M. Bakke. Zob. I. Kowalczyk, Niebezpieczne związki sztuki z ciałem, Poznań 2002; tejże; Cioto i władza - sztuka krytyczna lal 90., Warszawa 2002; M. Bakke, Ciało otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności, Poznań 2000; L. Nead, Akt kobiecy. Sztuka, obscena i seksualność, przeł. E. Franus, Poznań 1998.

^r    i uzi#v badań nad dałem w estetyce    452

perspe^

jego zmysłowa chłonność jest poddawana nie-yjeilfflf¹ pyl może chłonność ludzkiego ciała będzie także p_rób^orri3 .'_e poświadczenia estetycznego, na trwałe wiążąc J z^^ycznych z odbiorem poprzez ciało.

/^iófWa

“2 B_aui

n»oc w oblicz “ PWttwwm&i Tomń 1995, s. 90 i a