DSCF9956

274 Max Dvorak

w sobie plastyczności ciał: czy, lepiej powiedziawszy, przykłady'! malarskich umiejętności, które dzięki wyabstrahowaniu i syntezie! dają wrażenie bardziej prawdziwe, aniżeli przy wykorzystaniu! konkretnego modelu — przykłady, które stanowią wzór dla całej] przyszłej nowej sztuki włoskiego renesansu, tak jak dzieła V wie-] ku p.n.e. — dla sztuki greckiej.

' Mistrzostwo takie byłoby nie do pomyślenia bez głębokiej znajomości ludzkiego ciał ą. Również i w tym wypadł ku Giotto zapoczątkowuje nową epokę."Zaskakujące to stwierdze-j nie, gdy ogląda się jego spowite przeważnie w draperie, niekiedy] wprost workowato wyglądające postacie. Tak jak w całym średniowieczu nagie ciało nie odgrywa u niego większej ~roii,~a w”od' twarzaniu pewnych części ciała, np. przegubów dfonl^ przewyż-i sza go niewątpliwie Giovahhi Pisano. Giotto choeiaż'nie stosuje, jak Pisano, draperii przylegających do ciała i uwydatniających! jego kształty, to jednak wyraża relacje między określoną natu-i ralną pozycją ciała a jego wyglądem zewnętrznym tak mistrzów-] sko i konsekwentnie, jak żaden artysta od czasów klasycznej sta-] rożytności. Wreszcie ogólna charakterystyka postaci ludzkiej] W zależności od przyjętyth idealistycznych założeń (jak np. u Niccola Pisana) typową dla sztuki romańskiej była postać przy-j sadzista i ciężkawa, dla gotyckiej zaś postać lekka, smukła i pełna wdzięku (jak np. u Giovanniego Pisana). Natomiast u Giotta] widzimy całą skalę różnych rozwiązań zależnie od charakteru: i roli przedstawionych osób lub sytuacji, w której się znajdują.] Widzimy więc — by posłużyć się od razu krańcowymi przykła-j darni — przedstawicieli bezwzględnej siły w Rzezi niewiniątek. (dl. 27) oraz zachwycająco lekkie i z wdziękiem unoszące się chóry! aniołów w Sądzie Ostatecznym. Ich delikatne, prawie dziecięce] kształty, pokazane w ruchu i bezruchu, wyrażają przezwyciężenie! cielesnego ciężaru, a zarazem ukazują niezwykle sugestywnie no-j wy, swobodny sposób potraktowania przez Giotta ludzkiej po-] staci i zmianę jej ogólnego charakteru. Pomijając jednak takie, krańcowe przypadki malowidła Giotta stanowią przykład opano-j wania klasycznego problemu, który polega na wydobyciu ogólne-] go, a zarazem indywidualnego, charakteru postaci. Gdzie w da w-27. Giotto di Bondone Rzeź niewiniątek