DSCI5339

owa niezależna i mowa zależna

^■k^piMaBBcą —owy niniihitnrj i mowy zależnej można przytaczać w tekście gyjeś wypcwwudzi

N—1 nazateżna to konstrukcja, która służy do dosłownego przytoczenia czyjejś w/pmwwfri i składa H z dwóch, niezależnych składniowo wypowiedzeń:

I wypowiedzenia wprowadź ajyrgo. które zawiera czasownik oznaczający mówienie. H pom jednał. krzyknął, odrzekł:

• w/powinttrrm wpmwiftunrgn które jest czyjąś dosłowną wypowiedzią.

(W przykładzie zaznaczono je kolorem).

/kwoĘfj Iaa pan Kcmratski wródtdodomu i powiedział do syna:

-    Kupdem d wratzrm obiecaną florę.

-    To łułetnśe - udeszyf się syn - złe dbczego ona nie ma strun?

daia^. H| wij 11 h fi m‘ m|...... 11* fu* ij n ifi 11/1 m 11/1 ii n

Uwaga. Wypowiedzenie wprowadzające może znajdować się przed wypowiedzeniem w pm wahanym po nim łub może być wtrącone w to wypowiedzenie.

Naweałałni służy do przytoczenia czyjejś wypowiedzi w sposób niedosłowny I jest wypowiedzeniem złożonym, które się składa ze:

I zdania nadrzędnego, w którym występuje czasownik oznaczający mówienie;

I zdania podrzędnego dopełnieniowego, które jest przytoczeniem czyjejś wypowiedzI i zaczyna się od wyrazu łączącego: że. żeby, czy, dlaczego. (W przykładzie zdanie to zaznaczono kolorem).

Pt \* nago dnia pan Kowalski wróćI do domu i powiedział synowi, te kupił mu WdbŚKte ettacaeą gkarę. Zadowolony syn odparł, im to świetnie, ale po chwi-9gśpyśtł,dtaam§o n gftarm nie ma strun. Na to ojciec spokojnie odpowiedział, śm struny kupi mu wtedy, gdy nauczy się grać.

Uwaga. Mowa niezdatna wiernie oddaje cechy języka I etylu osoby, której wypowiedź przytaczamy. Zachowuje wyrazy nacechowane emocjonalnie, np. wykrzykniki, wołacze. Mowa zdażna eliminuje indywidualne cechy przytaczanej wypowiedzi.

11W konstrukcjach będących mową niezależną podkreśl jedną linią | dzenia wprowadząjące, a dwiema wypowiedzenia wprowadzane.

Z PRZYMRUŻENIEM OKA

Rano zdenerwowana mama zwraca się do syna:

-    Jasiu, od tygodnia nie chodzisz do szkoły! Naprawdę dzisiąj musisz już 116.

SR

-    Nieee... Nie pójdę... - mówi płaczliwie Jaś. - Nie lubię szkoły.

-    Jasiu - nalega mama - ferie dawno się skończyły. Musisz iść!

-    Nie pójdę do szkoły... Dzieci mnie nie lubią... I ja też nie lubię dzieci...

-    Jasiu! - mówi ostro mama. - Musisz iść! Po pierwsze, masz już 46 lat, a po drugie, jesteś dyrektorem szkoły.

2* Podkreśl wypowiedzenia, które są mową zależną.

Pojawienie się ducha

16 marca 1882 roku pan J. C. Dubbs obudził się nagle w środku nocy i ujrzał swego zmarłego przed 14 laty brata Amosa siedzącego na podłodze przy jego łóżku i karmiącego kurczaki Dubbs zapytał brata, cóż on tam robi Brat zaś odpowiedział mu, że nie ma powodu do niepokoju, ponieważ jest martwy i wybrał się do miasta tylko na weekend. Dubbs zapytał jeszcze brata, do czego „tamten świat” jest podobny, a brat mu wyjawił, że nie różni się on zbytnio od Cleveland. Powiedział, że powrócił, aby przekazać Dubbsowi wiadomość, aa ciemnogranatowe koszule i skarpetki w jaskrawych kolorach okazały się ką pomyłką. [... ]

Duch poprosił na koniec Dubbsa, by przyłączył się do arii z „Fbusta'. którą zaraz obąj zaśpiewali z wielkim ferworem. O świcie duch przeszedł przez ścia* nę, a Dubbs, próbiyąc go naśladować, rozbił sobie nos.

Jak się zdąje, jest to typowy przypadek tego ąjawiska nawiedzenia, a jeśli z my wierzyć Dubbsowi, duch powrócił znowu i sprawił, że pani Dufa się z krzesła i szybowała nad stołem w jadalni przez jakieś dwadzie póki nie wpadła do sosu.