DSCN0931

BmAM H

SPOŁECZNE PRZYCZYNY ZABURZĄ ROZWOJU dziecka

L UWAGI WfTfPNf

W licznych pracach z zakresu neuropsychiatrii dziecięcej i psychologii klinicznej podkreśla się patogenny wpływ wadliwych warunków społecznych, głównie zaś niewłaściwej struktury i atmosfery rodzinnej, na powstawanie zaburzeń rozwoju u dzieci

Większość badaczy jest zdania, iż zakłócenia środowiska rodzinnego stanowią zupełnie wystarczający czynnik patogenny, który może doprowadzić u dziecka nie tylko do zaburzeń rozwoju i zachowania lżejszego stopnia, lecz również do powstania tak ciężkich chorób psychicznych jak schizofrenia, oraz tak poważnych zaburzeń społecznego przystoso-1 wania, jak przestępczość.

W powstawaniu chorób psychicznych u dzieci szczególnie duże znaczenie przypisuje się niewłaściwym stosunkom uczuciowym w rodzinie, natomiast w genezie przestępczości nieletnich akcentowany jest przez większość autorów fakt rozbicia struktury rodzinnej przez rozwód rodziców. Niektórzy badacze wiążą również ogólny* niedorozwój umysłowy dziecka, zaburzenia jego mowy oraz różnego typu zaburzenia rozwoje uczuć i osobowości z niekorzystnymi układami czynników środowisko-wo-rodzinnych.

Najczęściej wymienia się następujące potrzeby dzieci, które powinny być zaspokojone w środowisku rodzinnym:

—    potrzeba pewności i poczucia bezpieczeństwa,

—    potrzeba solidarności i łączności z bliskimi osobami,

—    potrzeba miłości,

—r potrzeba uznania.

Jeżeli któraś z tych potrzeb psychicznych nie zostanie zaspokojona — rozwój dziecka nie może przebiegać prawidłowo. Bardzo istotnym warunkiem zaspokojenia całokształtu potrzeb rozwojowych dziecka w środowisku rodzinnym jest prawidłowa struktura rodziny i odpowted-nia wewnętrzna jej atmosfera. Liczni badacze podkreślają, że dziecko nie może znieść poczucia niepewności uczuciowej oraz napięć i konfliktów uczuciowych między bliskimi osobami.

Różne badania wykazały, te nawet w wyjątkowo tragicznych warau-

48