DSCN1957

Badanie pracy i zawodów

Dopiero po dokonaniu charakterystyki stanowisk i ewaluaeji pracy można określić wymagania stawiane pracownikom i wartościować (oceniać) ich działania i produktywność zawodową.

Badanie pracy jest podstawą wszelkich form kierowania pracą, pracownikami i zarządzaniem firmą. Z tego względu we współczesnej wiedzy o pracy przeżywa ono swój renesans.

-    Stanowisko pracy - bezpośrednia, konkretne miejsce pracy, związane z określoną czynnością zawodową lub systemem tych czynnośd (np. stanowiska tokarza, urzędnika itp.). W zależności od charakteru pracy można mówić o stanowisku stałym bądź zmiennym, jednorodnym lub złożonym. Rodzajem stanowiska zmiennego będzie stanowisko rozproszone, wówczas gdy pracownik pracuje w różnych miejscach (np. pracownicy gospodarki komunalnej, kontrolerzy, listonosze itp.).

-    Czynność zawodowa - proces ukierunkowany na osiągnięcie określonego wyniku, wyznaczany i modyfikowany przez warunki pracy oraz świadome działanie człowieka, zależny od sytuacji i celów.

-    Zawód - system czynności wewnętrznie spójny, oparty na określonej wiedzy i umiejętnościach, skierowany na wytworzenie pewnych przedmiotów zaspokajających potrzeby; czynności te są wykonywane przez pracownika systematycznie, stanowią podstawę ekonomiczną jego bytu i pozycji społecznef.

Obecnie pod pojęciem zawodu rozumiemy również system czynności ukierunkowany na realizację określonych celów zarówno w sferze produkcji rzeczowej, jak również myśli, projektów, obrazów itp. Dlatego lepszym określeniem dla oznaczenia znaczenia społecznego wytworu pracy będzie użycie słowa „wartość” zamiast słowa „przedmiot”, które stosuje Jan Szczepański. Przez zawód wyuczony w szkole rozumiemy niezbędny zakres podstawowych wiadomości i umiejętności zawodowych, odpowiadających treściom pracy z reguły kilku pokrewnych zawodów występujących w gospodarce narodowej^{1 2}.

Przez specjalność rozumiemy umiejętność wykonywania pewnego zespołu czynności w ramach konkretnego zawodu, wynikających

1

   J. Szczepański, Zawód, kwalifikacje, praca. Socjologia zawodów. Warszawa 1975, a. 16.

2

   Opisy zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego, l. 1, Warszawa 1988.