192
Walentyna Trzcińska
którzy bez kończenia uniwersytetów trafili do Policji na wykonawcze stanowiska, z czasem pragną kształcić się i awansować. Jasne, stanowisk kierowniczych jest proporcjonalnie mniej niż wykonawczych, więc nie wszyscy będą mogli wspiąć się na szczyty (i tu jest zadanie dla kierowników i całego systemu szkolenia, by spośród tych, którzy chcą wyławiać takich, którzy ponadto mogą i potrafią), ale samo pragnienie rozwoju jest przejawem zdrowia organizacji. Jakiej motywacji do działania możemy oczekiwać od funkcjonariusza, który po trzech latach w miarę opanował pracę w, powiedzmy, służbie patrolowej i zorientował się, że to koniec robienia kariery? 1 że następne 28 lat, z wyjątkiem świąt i zwolnień lekarskich, będą tą samą rutyną, bez nadziei na zmiany, a przy tym na podwyżkę pensji?
W ostatnich latach można było zauważyć tendencję do promowania w naborze i awansach osób z wyższym wykształceniem. Miało to swoje zalety: jak wskazują badania14, policjanci z wyższym wykształceniem sprawiają na ogół mniej kłopotów dyscyplinarnych niż koledzy z jedynie średnim; jest na nich mniej skarg obywateli, a samo szkolenie przygotowujące do pracy na stanowiskach kierowniczych może (?) być krótsze, a więc i tańsze. Z drugiej strony -miewają oni na ogół dość rozwinięte ambicje, marzą o oficerskich gwiazdkach a nie latach pracy na stanowiskach wykonawczych, a także gorzej znoszą kulturę organizacyjną opartą na hierarchiczności i posłuszeństwie. W rezultacie - w sytuacji względnego nawet ożywienia gospodarki i spadku bezrobocia mamy do czynienia z wysoką płynnością kadr.
Oparcie systemu awansów wyłącznie na absolwentach wyższych uczelni cywilnych grozi stworzeniem wielotysięcznej grupy sfrustrowanych policjantów z niższych stanowisk, z niewielką szansą na poprawę sytuacji.
Analizując rozwiązania funkcjonujące w innych państwach w dziedzinie szkolnictwa policyjnego na poziomie wyższym, napotykamy na spore trudności. Poszczególne kraje różnią się tradycjami, systemami prawnymi i modelami ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. W ich policjach funkcjonują rozmaite struktury stopni i - co z tego wynika - odmienne poziomy szkolenia. Bardzo różnie kształtują się przy tym związki policyjnego szkolenia z systemami edukacji cywilnej. Na przykład w Wielkiej Brytami system policyjnego kształcenia przez długie lata był bardzo upraktyczniony i właściwie odizolowany od cywilnego szkolnictwa wyższego, ale na tamtejszych uniwersytetach, chociażby w Exeter, można było zdobyć dyplom, studiując m.in. systemy policyjne Europy, a słynny ośrodek szkolenia kadr kierowniczych w Bramshill stara się, by niektóre z prowadzonych kursów umożliwiały otrzymanie punktów w systemie ECTS. Z kolei francuska Wyższa Państwowa Szkoła Policji w Saint-Cyr-au-Mont d'Or na tyle blisko powiązana jest z lyońskim Uniwersytetem im. Jeana Moulin, że wspólnie z nim prowadzi dla swoich słuchaczy uzupełniające studia magisterskie. Ukończenie kursu oficerskiego w Centrum Szkolenia Policji Państwowej w hiszpańskiej Avili daje dyplom ukończenia
11 Zob. Selrctrd annotaled biblfogmphy on performance of ojjictrs with baihelor's degrees, .The Police Chief 2005, nr 8, t. 40,