74 Ł Oiintwyityla mftw o postępowaniu w sprawach nśah*nid>
pując warunkowo od wykonami orzeczenia, sąd stosuje wobec nieletniego środki wychowawcze. Jeżeli względy wychowawcze tego wymagają, sąd może zarządzić umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym (art. 88 § 3 u.p.a.).
Na podstawie art. 88 § 4 u.p.n. orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie z mocy prawa uważa się za niebyłe, jeżeli w ciągu 2 hu od wydania postanowienia o warunkowym odstąpieniu od wykonywania orzeczenia i w ciągu następnych 3 miesięcy me zarządzono umieszczenia nieletniego w zakładzie poprawczym.
Sąd dla nieletnich, wykonujący wyrok na wniosek rady pedagogiczną, może wydać decyzję o warunkowym zwolnieniu nieletniego z zakładu poprawczego. jeżeli:
— nieletni przebywał w zakładzie poprawczym co najmniej 6 miesięcy,
— postępowanie nieletniego utwierdza w przeświadczeniu, że nastąpiła tak wydatna poprawa w jego zachowaniu, iż po zwolnieniu z zakładu będzie przestrzegał zasad porządku prawnego i zasad współżycia społecznego (art. 86 | i i 2 u.p.n.).
Zgodnie z art. 87 § 1 i 2 u.p.n. sąd rodzinny ustala okres próby od roku do 3 łat i stosuje względem nieletniego środki wychowawcze. Okres próby nie może trwać dłużej niż do ukończenia przez sprawcę 21 lat. Jeżeli niełetoi warunkowo zwolniony, uchyla się od wykonywania nałożonych na niego obowiązków, sąd może odwołać warunkowe zwolnienie i zarządzić umiesz-czctue go w zakładzie poprawczym (art. 87 $ 3 u.p.n.). W sytuacji gdy warunkowe zwolnienie nie zostało odwołane, środki wychowawcze po upływie czasu określonego w postanowieniu o warunkowym zwolnieniu uchyla się, a skazanie nieletniego uważa się za niebyłe, czego konsekwencją jest usunięcie odpowiedniej adnotacji z rejestru skazanych Jeżeli warunkowe zwolnienie nieletniego z zakładu poprawczego nie nastąpiło, to wychowanek zostaje zeń zwolniony z chwilą ukończenia 21 łat.
Artykuł 90 u.p.n. przewiduje możliwość umieszczenia wychowanka aa określony czas poza zakładem Decyzję podejmuje dyrektor zakładu w porozumieniu z radą pedagogiczną, jeśli uzna, iż wywrze to korzystniejszy wpływ aa poprawę jego zachowania się, naukę bądź że wymagają tego względy zdrowotne. Nadzór nad nieletnim ma również obowiązek roztoczyć zakład. O decyzji w sprawie umieszczenia nieletniego poza zakładem poprawczym dyrektor zawiadamia sąd rodzinny, który wykonuje orzeczenie (sąd rodzinny może uchylić decyzję dyrektora zakładu poprawczego na mocy art. 90 § 4 u.p.a.).
Jeżeli nieletni, wobec którego orzeczono umieszczenie w zakładzie poprawczym, ukończył 18 lat przed rozpoczęciem wykonania orzeczenia, sąd rodzinny na podstawie art. 94 u.p.n. decyduje, czy wykonać orzeczony środek, czy od jego wykonania odstąpić i wymierzyć sprawcy karę (nadzwyczajnie ją łagodząc). Gdyby w zachowaniu sprawcy nastąpiła istotna poprawa, sąd w szczególnie użasadmoaycfa wypadkach może odstąpić od wymierzenia kary. Z koki
2.4. Poawinnnw wykonawcze 75
, g* wymierzenia kary pozbawienia wolności albo kary ograniczenia wol* «j$ri czas jej trwania nie może przekroczyć okresu, jaki pozostaje sprawcy do gbńo&oia 21. roku życia.
I datom 1 stycznia 1996 r. (na podstawie nowelizacji u.p.n. — ustawą ] ;3cwwca 1995 r. Dz.U. z 3 sierpnia 1995 r., nr 89, poz. 443) weszły w życie i asy przepisów ustawy w Dziale IV, Rozdział III. Oto one:
Artykuł 91 § 1 u.p.n. stanowi, że jeżeli wychowanek zakładu poprawczego I popełni przed ukończeniem 17. roku życia czyn karalny, sprawę rozpoznaje I ^rektor zakładu w trybie dyscyplinarnym. W wypadku skomplikowanego I charakteru czynu sprawę, na wniosek dyrektora zakładu, może rozpoznać I »iym trybie sędzia rodzinny, sprawujący nadzór nad zakładem poprawczym, | «którym nieletni przebywa. Na podstawie § 2 wychowankowi przysługuje I szalenie na decyzję dyrektora zakładu o rozpoznaniu sprawy w trybie dyscy-
I ńssrsym.
Jeżeli wychowanek po ukończeniu 15. roku życia popełni czyn określony
II vst 10 § 2 kk., dyrektor zakładu zawiadamia o tym sąd rodzinny, wyko-|| nący środek poprawczy, prokuratora i sędziego rodzinnego, sprawującego II gdzór nad zakładem poprawczym, w którym nieletni przebywa (art. 91 li flapJt).
Artykuł 92 u.p.n. również został znowelizowany. Brzmi następująco: I J1. leżeli sprawca, wobec którego orzeczono umieszczenie w zakład zie po-I prawnym, został skazany na karę pozbawienia wolności, wykonuje się karę pozbawienia wolności. Zgodnie jednak z § 2 sąd rodzinny decyduje, czy nie nckoózi potrzeba wykonania najpierw środka poprawczego ze względu na stanie podstaw przewidywania skuteczności tego środka, a zwłaszcza gdy pranswiają za tym okoliczności sprawy oraz właściwości i warunki osobiste sprawcy. Jeżeli w czasie wykonywania środka poprawczego nieletni rażąco uporczywie narusza zasady pobytu w zakładzie poprawczym lub ponownie popdiś czyn karalny, sąd rodzinny może orzec na podstawie § 3 o wykonaniu hn pozbawienia wolności. Gdyby w toku wykonywania środka popraw-czsgo okazało się, że następne wykonanie kary pozbawienia wolności byłoby watowe ze względów wychowawczych, sąd rodzinny może wykonanie tej tary warunkowo zawiesić, odstąpić od jej wykonania w części, a w szczególnie smdnioaych wypadkach — także w całości, przy czym postanowienie zapadł po rozpatrzeniu wniosku prokuratora (art. 92 § 4 u.pjt.). W razie wyko-sna kary orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie poprawczym nie podlega klni wykonaniu (art. 92 § 5 u.p.n.).
Jeżeli sprawca, wobec którego orzeczono umieszczenie w zakładzie poprawczym, został skazany na karę ograniczenia wolności, zastępczą karę Sśntsit wolności oraz karę aresztu, wykonanie kary ulega odroczeniu kśsi zwolnienia z zakładu poprawczego. Przed zwolnieniem z za Ir ładu