DSCN5893 (2)

M    j, CJunktmyuyto mttn o postępowaniu w sprawach nieletnich

przewidzianych dla dorosłych środkami karnymi dostosowanymi do specyfiki młodocianego wieku, co wyraża się zastąpieniem więzienia (zakładu karnego dJa dorosłych) specjalnym zakładem dla młodocianych.

o. Model resocjalizacyjny — prawo karne w miejsce tradycyjnych kar kryminalnych wprowadza inne środki o dominującym charakterze resocjalizacyjnym, leczniczym, opiekuńczym i wychowawczym, które można dobiersć w zależności od potrzeb, czyli od konkretnego przypadku.

f Model tradycyjny wyewoluowany — sąd dysponuje bogatą gamą kar i innych środków o charakterze nierepresyjnym będących su rogalami kar, dopuszczający także stosowanie rozstrzygnięć niekarnych w miejscu skazania, np. rozstrzygnięć o charakterze odszkodowawczym.

Polskie prawo karne reprezentuje model tradycyjny zmodyfikowany, z elementami przenoszenia zasad odpowiedzialności nieletnich oraz elementami modelu resocjalizacyjnego.

ROZDZIAŁ 3

Postępowanie w sprawach nieletnich w świetle standardów światowych

Problem zasad i reguł odpowiedzialności nieletnich jest analizowany i podejmowany na całym święcie. Efektem prac, jakie prowadzi ONZ nad tą problematyką, są Wzorcowe Reguły Minimum ONZ* dotyczące wymiaru sprawiedliwości względem nieletnich. Zostały uchwalone na VII Kongresie Narodów Zjednoczonych w sprawie zapobiegania przestępczości » postępowania z przestępcami, a następnie przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne NZ na 40. aesp w listopadzie 1985 r., projekt opracowano na spotkaniu przygotowawczym w Pekinie, gdzie w dniach 14—18 maja 1984 r. odbyto się międzyregionalne spotkanie przygotowawcze do VII Kongresu ONZ (A. Grześkowiak, 1992, s. 123).

Wzorcowe Reguły Minimum określają standard postępowania, minimum, poniżej którego nie powinno zejść ustawodawstwo krajów członkowskich. Zawierają także zalecenia dotyczące zasad prowadzenia postępowania w sprawach nieletnich oraz wskazania odnoszące się do reakcji na przestępczo*, nieletnich.

Wzorcowe Reguły Minimum składają «ę z sześciu części,

Część pierwsza zawiera określenie ogólnych zasad, jak dobro nielcstucb i ich rodzin, oraz podstawowe definicje.

Nieletni — to dziecko tub młody człowiek, który zgodnie z ustawodawstwem danego kraju może być pociągnięty do odpowiedzialności za popełnione przestępstwo w sposób inny niż stosowany wobec dorosłych. Wzorcowe Reguły Minimum pozostawiają kwestie określenie wieku mełetności do rozstrzygnięć poszczególnych państw, ale zawierają dyspozycje, aby granice ndetaoka nie były ustalane na aa niskim poziomie, by uwzględniały dojrzałość emocjo* hMt nalaą, umysłową i intelektualną.