DSCN6107 (Kopiowanie)

2. Ctntlucja

Ryc. 2-54. Przykład narządów analogicznych:    Ryc. 2-55. Konwergencja - upodobnienie kształtu

A - skrzydła nietoperza. BI ważki (JD)    różnych kręgowców zamieszkujących środowisko

wodne: A - ryba: B - ichtiozaur (gad jurajski):

C - wieloryb płctwal (JD)

aj sprawne mięśnie, zmysły i układ nerwowy umożliwiają podjęcie w porę skutecznej ucieczki. ji    Mechaniczną obronę stanowią pancerze (muszle mięczaków, skorupy żółwi, pancerzyki okrzemek),

kolce i łuski roślin i zwierząt. Charakter obronny mają substancje chemiczne, np. toksyny wytwarzane przez rośliny, z powodu których są one trujące i przez to starannie omijane przez zwierzęta. k    Podobne substancje odstraszające istnieją w świecie zwierząt - np. zaatakowany skunks wyrzuca

*    cuchnącą ciecz. Szereg owadów o odrażającym smaku ma charakterystyczne jaskrawe ubarwienie -barwy ostrzegawcze - które chroni je przed atakiem. Niektóre niejadalne ćmy (barw w nocy nie widać), gdy „usłyszą" ultradźwięki nadlatującego nietoperza, wysyłają serię własnych ultradźwięków, którymi dają znać nadlatującemu ssakowi o tym, że nie nadają się do zaatakowania. Barwy

*    ostrzegawcze posiadają oprócz owadów niektóre gady (np. wąż koralowy - Micrurus corallimis),

<4    płazy (np. jadowite żaby tropikalne) i inne zwierzęta.

Innego rodzaju przystosowanie stanowi mimeiyzm (gr. mimetes - naśladowca). Organizmy 0'    przybierają barwy i kształty ochronne sprawiające, że są nieraz nie do odróżnienia od otoczenia,

jj)    Trzy przykłady przedstawiono na ryc. 2-56. Patyczak (owad z rzędu straszyków), czy gąsienica

pj    motyla z rodziny miemikowcowatych (miernikowców), upodabniają się do gałązek. Motyl Callima

^    inachis lub inny owad - liścicc (Phyllium siccifolium) są bardzo trudne (nawet dla wprawnego

obserwatora) do odróżnienia od liści - niektóre osobniki przypominają Uście porażone chorobami (np. grzybami), przy czym imitacja jest tak doskonała, iż dobry botanik potrafi nawet określić gatunek tego „atakującego" liść grzyba.

Zjawisko mimetyzmu (czyli mimezji) zaobserwować możemy na setkach przykładów polskiej fauny: motyle - zwłaszcza rusałki i skalniki - posiadają na spodniej stronie skrzydeł rysunek do

*    złudzenia przypominający korę drzew. Największej jednak „pomysłowości” w maskowaniu się

d* i    dostarczają organizmy tropikalne.

w I    Inny rodzaj upodobnienia ochronnego to mimikra (gr. mimikos - naśladujący). W tvm przypadku

organizm nie posiadający środków odstraszania (np. żądlą, wstrętnego smaku) upodabnia się do urgani/mu posiadającego takie środki (mimikra Balesn) lub też dwa gatunki, chronione w naturalny *P(ł*ób upodabniają się do siebie (mimikra Mflllcrat. W następstwie każdy z dwóch podobnych [ gMuafców chroniony jcul przed drapieżnikami. Spośród wielu przykładów mimikty w naszej rodzinny_