tlWh
Ryc. 4 * 15. Sclicrnjily iillrnslniktilfulnc tlwiWh iiiijwn/nivj«/ycli lyf>Z,w < hloroplMlów I ID)
rn«hWi
ncjiapj;
maiofoi^
lOWCC.tntłi, jplasly i tmi
iłami, ma lidotónilB
'aty bądibś bońr.Ao
płatfjrdwi liewyto* tłcnOta* ttluądaistf: 4 cheoss?
rksarfi^j
MMI ^
aktyna
a .tonaAAmi niM/titX,v.
w postaci pustego w środku cylindra $cianę cylindra stanowi dziewięć kardy złożony
/ trzech mikrotubuł. ( culriolc replikują su; przed pod/iulcin knmóikowym i prawdopodobnie wytwarzają włókna wrzeciona kariokinriyc/ncao jednak ich funkcja nic jest dokładnie znana W komórkach roślin wyższych występuje odpowiednik cenlrosomu, nic ma jednak < cnrioli co sugeruje, Zc proce* polimeryzacji mikrotubuł może odbywać aię leż na innej drodze. Mikrotubulc. z których /budowane sg ccniriolc. powstają z diinerów podjednoatek budkowych tzw. tubulin i są zarazem istotnym składnikiem wewnęłrzego szkieletu komórki czyli cytos/kłrlclu Na cytoszkiclet składają sic; mlkrafllamrnly (czyli włókna aktynowe) o średnicy 7 nm i mikro!ubule (których średnica wynosi 25 nm). Zarówno jedne, jak i drugie zbudowane są z kuleczek (podjednoatek.) z białek globularnych, kuire mogą ulegać szybkiemu rozłączaniu się. co prowadzi do dcpolimcryzacji włókien. ( ytoszk iclct podlega ciągłym zmianom. W wielu komórkach zwierzęcych występuje tez trzeci składnik cytoszkicleUi: diamenty pośrednie (o średnicy 8-10 nm); są one zbudowane z białek fibrylarnych i hardziej oporne na zmiany niż mikrofilamcnly i mikrotubulc. Przykładem filamcntów pośrednich mogą być cytokerałyny (dawniej zwane lonolibrylumi włókienka w komórkach nabłonkowych), desmina ((ilamcnly mięśniowe), białko glejowe, biułko ncurofilamcntów, kwaśne włókienkowe, lamina jądrowa i wimentyna. Poszukiwania filamcntów pośrednich mają duże znaczenie przy ocenie fragmentów nowotworów złośliwych umożliwia to w wielu wypadkach stwierdzenie, z jakiego listka zarodkowego pochodzi dany nowotwór.
Cytoszkiclet utrzymuje kształt komórki, wpływa leż na zmianę jej kształtu poprzez zmianę wzajemnego położenia poszczególnych elementów szkieletu. Najlepiej widoczne jest to w pewnych wyspecjalizowanych komórkach, np. mięśniowych, gdzie cytoszkiclet jest głównym składnikiem komorki: mikrofilamcnly aktyny i miozyny wsuwają się pomiędzy siebie i następuje skurcz komórki. Cytoszkiclct umożliwia także ruchy komórek oraz transport pewnych substancji w cytopla/mic (np. niektóre hormony VI przesuwane wzdłuż mikrotubuł we włóknach nerwowychJ. Rozmieszczone wcytopłazmic elementy cytoszkiclctu mają ścisły wzajemny kontakt i łączą się ze składnikami błony komórkowej, tak jak to Pokazano na ryc. 4-16 (na przykładzie fragmentu cytoszkiclctu krwinki czcrwonejj Stanowią tez istotny element budulcowy połączeń komórkowych, np. desmosornów, synaps w układzie nerwowym itp
CTTOPIAZMA
•ryt/ocyl
Kona
komórkowa
| OSOCZE *■ gflHofon/nn b 3' ankyrtna o 3
cytordielclu z białkami strukturalnymi błony w ciytrocycic I
ftsg—I.M pnśiil—ysa