DSCN6219 (Kopiowanie)

202

Biologia ■ rrpriylorium dla kandydatów na akademii? iim/fry.

(Wprawdzie omityna i cytrulina to aminokwasy, jednakże żaden z nich nie występuje jako składnik budulcowy znanych dziś białek).

Reakcja ta wymaga hydrolizy dwóch wiązań fosforowych ATP i katalizowana jest

Następnie cytrulina przyłącza cząsteczkę asparauiniaau w wyniku czego powstaje aigifliffii;

przez syntetaze burśztynianowa (F. C.6.3.4.5). Z kolei arginino-bursztynian rozszczepiony ^ostaje na atyinine i fumaran dzięki enzymowi o nazwie liaza areinino-bursztynianowa (EC 4.3.2.I). Końcowym etapem przemian jest hydroliza wiązania amidowego argininy pod wpływem aiKX>azx (EC 3.5.3.1), co powoduje powstanie mocznika i odtworzenie cząsteczki oraityny.

Mocznik następnie wydalany jest przez nerki z moczem. Stężenie tego związku w surowicy krwi człowieka wynosi prawidłowo 20-40 mg/100 cm' krwi. Ssaki morskie - np. delfiny i wieloryby-zawierają w swej krwi kilkakrotnie wyższy poziom mocznika.

Cykl omitynowy (odkryty przez H.R. Krebsa w 1932 roku) przebiega w wątrobie, a w mniejszym stopniu w nerkach ssaków. W ten sposób odbywa się jeden z najważniejszych procesów odtruwania organizmu z wciąż w nim powstających substancji toksycznych, tzw. trucizn endogennych. Funkcja detoksykacyjna jest jednym z najważniejszych zadań wątroby - w przypadku zniszczenia tego narządu (np. przez uszkodzenie alkoholem) organizm taki skazany jest na szybką śmierć. Gromadzący się we krwi amoniak wraz z pewnymi innymi truciznami prowadzą wpierw do głębokiej utraty przytomności, tzw. śpiączki wątrobowej, w której następuje zgon.

2 ADf *■ Pj

cytrulina

H/ICONMlCłypiCOO

WCH(COOH)CH/XX>

HN-iwHCCły^łCOO’

OOCCHjCHCOO

asparaginian

■

(z amino kwasów)

EC 2.1.33 EC 6.3,

argfnina

OOCCH.CkCOO

fumaran

ECŻ. 1.3;3 .* kaitKnnofoeramfors2A orntynwa EC 3A3-1 ■ argnua

EC&łiS • tym ocaro aigintnobusżtynianowa

szczawiooGtan

-OCCCOO<2COO-

EC 4.3.2. i • liaza wgnino-Oma/tyruano^u

Ryc. 5'40.C)il orn i tynowj

(powstawanie mocznika). Opn w tekście.

53.5 3. Dekarboksylacja aminokwasów

Proces ten zachodzi dzięki dekurboksylazom i prowadzi do powstania tzw. amin biogennych. Wick' tych związków pełni istotną funkcję w organizmie, oddziałując jako tzw. hormony tkankowe, to ą»M

przypaaaacli aminy biogenne są specjalnie przez Komuno gromauzone, często w wyspcąiaiuwy-urganelach. U następnie w miarę potrzeby wydzielane.

Aminokwasy mogą ulegać przemianom metabolicznym nie tylko poprzez odłączenie grupy amino"'? czyli dezaminację. lecz również dmoadekarhoksylacii. a więc odłączenia grupy karboksy lowcj (tyc. W*