zimnu uhm sywycn i hu luasyjutatja
A
B
C
@
Ijjm
F
E
Ryc. 7-2. Wygląd i wymiary (w odniesieniu do odcinka I (im) siedmiu wirusów spośród omówionych w tym podrozdziale: A-ospy; B-poliomielitis; C-świnki; D-giypy; K-opryszczki; F-adenowirusa: G-bakteriofaga; ll-wirusa mozaiki tytoniowej (JD).
Ryc. 7-3. Namnażanic wirusa w komórce zwierzęcej: 1 - faza przylegania (wirus łączy się z receptorem Mony); 2 - faza penetracji (wiropeksja),
3,4 - faza cklipsy (3 - replikacja materiału genetycznego wirusa,
4 - biosynteza białek kapsydów), 5 - faza dojrzewania, 6 - faza clucji (JD).
1 mogą ulec zakażeniu wirusem mozaiki tytoniowej). Cały wirion - po połączeniu z receptorem - przenika do cytoplazmy komórki na drodze pinocytozy lub tzw. wiropeksji (stanowiącej rodzaj fagocytozy). Ten etap nazywamy fazą penetracji
W przypadku bakteriofagów czyli wirusów atakujących bakterie pierwszy etap zakażenia jest trochę odmienny (ryc. 7-4). U bakterii nie zachodzą procesy pinocytozy ani fagocytozy - zatem bakteriofagi - po ptzyłączeniu się do receptorów - muszą “wstrzyknąć” do wnętrza komórki bakteryjnej kwas nukleinowy zawarty w wirionie; reszta wirusa pozostaje na zewnątrz. “Wstrzykiwanie” odbywa
się przez skracanie trzonka bakteriofaga.
Ryc. 7-4. Namnażanie bakteriofaga w komórkach bakteryjnych-
I - faza penetracji: bakteriofag (BF) wstrzykuje własne DNA poprzez ścianę komórkową do cytoplazmy (w dużym kole powiększony obraz zjawiska zilustrowanego w mniejszym okręgu).
2 - replikacja DNA bakteriofaga,
3 - biosynteza białek kapsydów.
4 - uwalnianie (elucja) bakteriofagów potomnych ze zniszczonej komórki bakteryjnej (JD).
Dalsze fazy namnażania zarówno w komórkach eukariotycznych, jak i prokariotycznych są podobne. Po przeniknięciu w głąb cytoplazmy lub jądra komórkowego rozpoczyna się faza eklipsy czyli utajenia. Na matrycy wstrzykniętego lub wchłoniętego DNA wirusa komórka replikuje nowe cząsteczki DNA wirusa, używając do ich syntezy własnych elementów budulcowych.
Wirusy zawierające RNA a nie DNA, na początku swego rybonukleoproteidu zawierają zapis enzymu zwanego odwrotną transkryptazą; w obecności tego enzymu wirusowy RNA służy jako matryca do zsyntetyzowania cząsteczki DNA, która następnie wykorzystana zostaje jako “gen" do powielenia cząstek wirusowego RNA.