DSCN6683 (Kopiowanie)

i kaw

z akcją serca. Krwotok powinien być zatamowany - dotyczy to zwłaszcza krwotoków tętniczych, które inogą w krótkim się spowodować dużą utratę krwi i śmierć. U dorosłego człowieka utrata około 1 dm^J (1 litra) krwi nie stanowi bezpośredniego zagrożenia (o ile nie jest to krwotok gwałtowny). Natomiast przy utracie większej ilości krwi spada ciśnienie tętnicze i pojawiają się nieprawidłowości pracy serca, mogące prowadzić do śmierci. Utrata w ciągu kilku godzin 1,5-2 dnr' krwi przez dorosłego człowieka powoduje śmierć. Uszkodzenie dużej tętnicy (np. ramiennej, udowej) może prowadzić do śmierci z wykrwawienia w ciągu kilku minut. Na miejscu wypadku możemy tamować jedynie krwotoki zewnętrzne. W przypadku krwotoku tętniczego należy zamknąć naczynie tętnicze pomiędzy sercem a miejscem krwawienia. Na przykład przy krwawieniu z tętnicy promieniowej (która przebiega w pobliżu kciuka) należy założyć opaskę uciskową (lub mocno zawiązać pasek, szalik czy bandaż) w okolicy ramienia (a nie przedramienia). W ramieniu bowiem znajduje się tylko jedna kość (ramieniowa), do której pizyciśniemy tętnicę, zamykając ją; w przedramieniu przebiegają dwie kości (łokciowa i promieniowa) i tętnica może znaleźć się miedzy nimi - więc jej nie zamkniemy. Podobna sytuacja ma miejsce w kończynie dolnej - przy przerwaniu ciągłości tętnicy w obszarze podudzia lub stopy zakładamy opaskę uciskową na udo (gdzie przebiega jedna kość - udowa - i do niej dociskamy tętnicę udową) - a nie na podudziu ani na stopie. Opaskę uciskową musimy delikatnie luzować mniej więcej co 20 minut - najwyżej na kilka sekund - aby zapewnić dopływ krwi do miejsc zaopatrywanych przez daną tętnicę. W przypadku krwotoku żylnego możemy założyć materiał uciskający (gazę i bandaż), ale na miejsce krwawienia. Wstrząs pokrwotoczny powstaje w wyniku nadmiernej utraty krwi; jest to zespół objawów groźnych dla życia (nieleczony wstrząs pokrwotoczny prowadzi do śmierci). Przejawia się tachykardią (przyspieszeniem akcji serca) powyżej 140/min, obfitymi potami przy jednoczesnym uczuciu zimna, zaburzeniami świadomości, spadkiem tętniczego ciśnienia skurczowego krwi poniżej 80-70 mmHg, pobudzeniem ruchowym. Pacjenta trzeba koniecznie zabezpieczyć przed utratą ciepła (np. okrywając kocem), podać do picia płyny (o ile nie zgłasza bólów brzucha - co mogłoby sugerować uszkodzenie przewodu pokarmowego) i przewieźć do szpitala

Niewielkie krwawienia zazwyczaj ustają samoistnie dzięki systemowi hemostazy. Hemostaza (łac.: haem - krew;stow - zatrzymanie) to system mechanizmów fizjologicznych, które zapewniają płynność krążącej krwi i zatamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości naczynia. Utrzymanie hemostazy jest możliwe dzięki trzem elementom: ciągłości ścian naczyń krwionośnych, systemowi zamykania uszkodzeń naczyń (płytkowe i osoczowe czynniki krzepnięcia) oraz układowi fibrynolizy (czyli rozpuszczania skrzepu). W warunkach prawidłowych krążąca krew nie krzepnie, przede wszystkim dzięki substancjom wytwarzanym przez nienaruszony śródbłonek naczyń. (Tu zaznaczę, iż część badaczy uważa, że nawet w warunkach prawidłowych krew krzepnie przy ścianach, lecz te skrzepimy są natychmiast rozpuszczane). Uszkodzenie ściany naczynia, a zwłaszcza komórek śródbłonka powoduje odsłonięcie podśródblonkowej warstwy tkanki łącznej i uwolnienie tkankowych czynników krzepnięcia. Rozpoczyna się pierwszy etap hemostazy. Polega on na skurczu naczynia krwionośnego i aktywacji płytek krwi (trombocytów), które zbierają się w uszkodzonej okolicy i łączą wzajemnie, tworząc czop płytkowy. Czop płytkowy jest mało stabilny, dlatego też rozpoczyna się druga faza I hemostaza wtórna - w której pobudzony układ krzepnięcia powoduje odkładanie się włóknika (fibryny) w czopie i jego wzmocnienie. Jednocześnie wydzielana z płytek krwi tromhosteina powoduje tzw. refrakcje skrzepu (tzn. jego obkurczenie i wzmocnienie).

Nie będę tu omawiać wszystkich czynników krzepnięcia krwi, jednak musze podać, że należą do nich czynniki tkankowe, osoczowe i płytkowe. W dwóch ostatnich etapach białkowa protrombma (obecna w osoczu) przechodzi w czynną trombinę, która uaktywnia rozpuszczony we krwi tibryno gen. przekształcając go w fibrynę (nierozpuszczalny w wodzie wlóknik).

Natomiast fizjologiczne znaczenie układu fibrynolitycznego polega na rozpuszczaniu wewnątrznaczyniowych złogów fibryny i w ten sposób utrzymaniu możliwości przepływu krwi przez nac/ynu krwionośne Układ fibrynolityczny związany jest przede wszystkim z prawidłową czynności.) kon*' rek śródbłonka.