DSCN6625 (Kopiowanie)

t. Człowiek 75

nerwowego sakomórki glejowe. Neurony pod względem budowy mogą być jednobiegunowe, dwubiegunowe i wielobiegunowe; specjalnym rodzajem komórek dwubiegunowych są neurony rzekomojedno-biegunowe, u których dwie wypustki odchodzą z jednego wspólnego pnia (ryc. 8-58). Każdy neuron składa się z ciała komórkowego czyli perikarionu (bezpośrednio otaczającego jądro) oraz dwóch rodzajów wypustek: dendrytów i neurytów. Dendrvtv prowadza bodźce

dala komórki na obwód) - (ryc. 8-59). Oczywiście, w warunkach sztucznych można spowodować ruch odwrotny, tzn. pobudzić komórkę (przez wywołanie depolaryzacji jej błony) w którymś miejscu i wówczas fala pobudzenia rozchodziłaby się we wszystkich możliwych kierunkach od miejsca zadziałania bodźca. Takie przewodzenie - w kierunku przeciwnym niż naturalny- nazywamy antvdromowvm. W naturze jednak taka sytuacja jest prawic niemożliwa.

Neuryty (aksony, wypustki osiowe) są wypustkami osiągającymi nieraz bardzo dużą długość — np. neuryt komórki czuciowej w dużym palcu kończyny przedniej u żyrafy liczy kilka metrów, biegnąc od palca do rdzenia kręgowego. Neuryt może być rozgałęziony, a zakończony jest zwykle telodenronem, czyli drzewkiem końcowym (licznymi drobnymi rozgałęzieniami). Zarówno dendryty, jak i neuryty są kanałami informacyjnymi; określamy je wspólnym mianem włókien nawowych.

Włókna nerwowe są zazwyczaj połączone w pęczki, zwane nerwami; większe zgrupowania nerwów tworzą pnie nerwowe.

Wypustki nerwowe na niemal całej długości otoczone są cytoplazmą komórek glejowych, tworzącą osłonkę Schwanna czyli neurylemmę. Osłonka ta zanika dopiero w pobliżu zakończeń nerwów. W obwodowym układzie nerwowym neurylemmę wytwarzają komórki Schwanna, a w centralnym układzie nerwowym oligodendrocyty. Włókna posiadające jedynie osłonkę z komórek Schwanna określamy mianem jednooslonkowych lub bezrdzennyeh; ponieważ mają one barwę szarą, nazywane są też włóknami szarymi Większość włókien, zwłaszcza dużych, otoczona jest dwiema osłonkami (ryc. 8-60): mielinową i Schwanna.

Osłonka mielinową wytwarzana jest przez komórki Schwanna (bądź oligodenrocyty) w ten sposób, iż komórka otacza akson. W miejscu połączenia błon komórkowych z obu (tron aksonu powstaje mezakson -zdwojenie plazmalemmy (ryc. 8-60).

Komórka Schwanna obraca się następnie wokół aksonu, nawijając nań mezakson. tak jak byśmy taśmę izolacyjną nawijali na kabel. W rezultacie puwslljc latanin miWInowa. złożona z wielu want w mezakaonu. a więc błony

Ryc. 8-S8. Rodzaje neuronów: A -jednobiegunowy;

B - rzekomojednobiegunowy; C - dwubiegunowy;

D - wielobiegunowy (DD).

neuwyt .jS

Ryc. 8-59. Komórka nerwowa (u góry) i kierunek przepływu bodźca przez neurocyt (u dołu) (JD).

wqzoI (pizaweżonto Rorwłora)

Ryc. 8-60. Osłonki: mielinową i Schwanna. U góry włókno nerwowe dwuosłonkowe (A) poniżej • powstawanie osłonki niielinowąj (B. C. O) (JD).