DSCN6699 (Kopiowanie)

8.S.6.5.2. Jelito czcze (lac. :jejunum)

Jelito czcze (łac.: jejumim) stanowi 2/3 jelita cienkiego (za dwunastnicą) i ma średnicę około 3 cm. Podobnie jak dalszy odcinek, czyli jelito kręte, tworzy pętle zawieszone na podwójnym fałdzie otrzewnej, zwanym krezką, poprzez którą przyczepia się do tylnej ściany jamy brzusznej. Przez krezkę przebiegają też naczynia i nerwy. Od strony światła jelita widać wyraźnie wysokie (nieco wyższe niż w dwunastnicy i wyższe niż w jelicie krętym) okrężne fałdy, sięgające wysokości 10 mm. Całe światło jelita cienkiego (z fałdami włącznie) wysłane jest kosmkami jelitowymi, których długość jest największa (do 1,5 mm) w dwunastnicy, a następnie maleje wzdłuż jelita cienkiego. Występują w liczbie od 10 do 40 na 1 mm². Kosmki pokryte sągłównieenterocytaml - komórkami właściwymi jelita, których zadaniem jest wchłanianie produktów trawienia. Obecność kosmków i fałdów znacznie zwiększa powierzchnię chłonącą jelita (które - pozbawione tych struktur - musiałoby mieć co najmniej 30-40 metrów długości). Na dodatek powierzchnia enterocytów też jest pofałdowana (posiada mikrokosmki, które zwiększają powierzchnię jelita do około 300 m²).

U podstawy kosmków znajdują się ujścia gruczołów jelitowych, liczniejszych niż kosmki. Zarówno na powierzchni kosmków, jak i w gruczołach oprócz enterocytów występują komórki kubkowe (wydzielające śluz), komórki kwasochlonne (dawniej nazywane komórkami Panetha, pełniące funkcje obronne), kępkowe(prawdopodobnie receptorowe), enteroendokrynowe (wydzielające hormony przewodu pokarmowego). Błona podśluzowa jelita czczego oddzielona jest od błony śluzowej wąską warstwą mięśniową (tzw. mięśniówką śluzówki).

8.8.Ó.5.3. Jelito kręte (łac.\ileum)

Jelito kręte (łac.: ileum), stanowiące 1/3 jelita cienkiego, ma nieco mniejszą średnicę niż jelito czcze (ok. 2 cm) i cieńszą ścianę. Przejście jelita czczego w jelito kręte jest stopniowe i morfologicznie trudne do zauważenia. W jelicie krętym kosmki są coraz niższe i liczba gruczołów również maleje. Natomiast w błonie podśluzowej i śluzowej pojawiają się skupiska limfocytów - tzw. grudki chłonne skupione (zwane też kępkami jelitowymi). Pełnią one funkcję obronną. Komórki pokrywające grudki i kępki chłonne są płaskie i noszą nazwę komórek M. Prawdopodobnie pobierają one fragmenty antygenów ze światła jelita i - poprzez pęcherzyki cytoplazmatyczne - transportują w pobliże limfocytów.

Przy ujściu jelita krętego do jelita grubego (do kątnicy) znajduje się zastawka kretniczo-kątnicża. która opóźnia przechodzenie zawartości jelita cienkiego do jelita grubego.

8.8.6.S.4. Jelito grube (łac.:intestinum crassum)

Jelito grube (łac.: intestinum crassum - ryc. 8-101) zwane jest tak ze względu na dużą średnicę (do 8 cm). Ma ono przeciętnie długość od 130 do 150 cm i jest podzielone na jelito ślepe czyli kątnicę (łac.:caecum), wyrostek robaczkowy (łac.: appendix yęjmiformis), okrężnicę (łac.:ło/oh) wstępującą, poprzeczną, zstępującą i esowatą, odbytnicę (łac.: rectum) oraz kanał odbytniczy (łac: omulu anaiis).

Pod wieloma względami jelito grube znacznie różni się od jelita cienkiego (choć zasadnie/' schemat jego budowy jest taki sam). A zatem w jelicie grubym: 1. nie występują uwypuklenia Mon) śluzowej i podśluzowej (fałdy) w kierunku światła jelita (z wyjątkiem kanału odbytniczego i odbytnicy), 2. nic ma kosmków jelitowych, 3. w gruczołach występuje bardzo dużo komórek kubkowych, produkujących śluz, 4. zewnętrzna warstwa mięśniówki - z wyjątkiem odbytnicy i wyrostka tvbac-' kowego podzielona jest na trzy taśmy, 5. jelito grube przeważnie nic posiada krezki

Jednak niektóre części jelita grubego mają długą krezkę jak np. esica, czyli okrężnica SSwl (której nazwa pochodzi od litery „S” ponieważ taki kształt ma ten odcinek jelita). Czasami esKath*

_,___:_ "_I_L

Bloiti

*«Ł I

stśiane

antą

ffyn

tfijetu

®za0,5

'fonie;

Wobjffl

,K®ńc

W*"⁰'

BSI

fliLj®

M¹

11

ii