DSCN6824 (3)

DZIAŁALNOŚĆ komaskow, tessyNczyków i gryzonczyków

II. 4. Nieistniejący portal domu „Pod Złotą Koroną“ we W rocławiu. Sztych.

dowieta, w Ikltórym przebywali dłużej', bardziej w nie wrastali¹ | łatwiej ulegali' oddzMywiainiiiu swych zleceniodawców.

I wreszcie sprawia właściwej dla nich nazwy. Wskazane wyżeij różnice administinaicyijno -państwow e i czysr-to aldlmdlniiistriaicyijinieigioi podziału Włoch i Szwajcarii, a po części i różnice narodowościowe sprawiły, że brak (jiasiil; przy całej jednolitości zj^wislka, odpowiedniego •terminu na jednoznaczne określenie wszystkich artystów i rzemieślników artystycznych pochodzących z omawianego obszaru. Użycie terminu „Kamaslkowie“ na ich oznaczenie może być właściwe w odniesieniu do okresu de pocz. w. XVI, gdy Tessyn i Gryzonia nie należały do Szwajcarii, a Como było głównym miastem rejonu. Później — a więc właśnie w okresie, gdy artyści i rzemieślnicy z tego obszaru rozpoczynają i rozwijają swą działalność w Polsce — sprawa odpowiedniej nazwy dla nich komplikuje się.

Związki polityczne, administracyjne, kościelne i kulturalno-artystyczne obszaru, który przeszedł do Szwajcarii, z Como i jego prowincją osłabiają się lub zanikają. Główne skupisko gniazd artystycznych znajduje się teraz nie wokół Como, ale wokół Lugano; większa część tych gniazd mieści się od pocz. w. XVI (a więc w okresie największej ekspansji artystów z tych terenów na Europę) na terytorium szwajcarskiego kantonu Tessynu, a nie prowincji Como. Como nie jest dla tych obszarów promieniującym centrum -artystycznym, co najwyżej punktem etapowym na ich drodze do Mediolanu. Tak więc nie można nazwą Koma-sków obejmować od pocz. w. XVI artystów i rzemieślników szwajcarskiego Tessynu, właściwsze jest pozo-

9