DSCN7920

42

Młode i ich rozwój

tywnie skorelowana z masą ciała matkij Jenkins i Busher (1979) twierdzą,^ j

Liczba młodych w miocie bobrów europejskich wynosi od 1 do 6, śnfffl 2,7 (Doboszyńska i Żurowski, 1983). U bobra kanadyjskiego w miocie jest ł do 8 młodych, średnio 4,7 (Freye, 1978). Wielkość miotu zmienia się w zą|| nościpd środowiska, nawet w obrębie niewielkiego zasięgu geograficznego, i Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na wielkość miotu są ilość i u kość dostępnego pokarmu oraz surowość zim. Wielkość miotu jest także ppfjjji

wielkość miotu wzrasta wraz z wiekiem matki. Tam, gdzie dwa gatunki bobrów występują sympatycznie (w Finlandii), bóbr europejski ma mioty mniej liczne niż bóbr kanadyjski.

Bobry rodzą się w pełni porośnięte futrem, z oczami przynajmniej częścio. wo otwartymi i wyrżniętymi siekaczami. Masa ciała przy urodzeniu u bobra kanadyjskiego jest odwrotnie proporcjonalna do liczebności młodych w miocie (Jenkins i Busher, 1979). Wynosi ona od 340 do 700 g (średnio ok. 500 g). Nowo urodzone bobry mają 300 do 350 mm długości (Habermehl, 1985). Od chwili urodzenia są bardzo aktywne, często głośno popiskują.

W ciągu pierwszych 4 lub 5 tygodni życia młodymi bobrami przebywającymi w komorze rodzinnej opiekuje się też samiec i młodociane bobry z poprzedniego miotu. Wraz z samicą ogrzewają one i chronią noworodki w pierwszych godzinach ich życia. Strzegą młodych w norze lub w żeremiu, wyciągają z wody, jeśli bobrzęta w nią wpadną, i czyszczą je. Uczestniczą także w zabawach i przynoszą rośliny do spożycia. Dorosłe i młodociane transportują bobrzęta i towarzyszą im w pierwszych wycieczkach poza żeremie lub norę. Latem ścinają drzewa na pokarm dla młodych. Jesienią budują lub naprawiają tamy, żeremie i magazyny żywności bez udziału młodych.

Oboje rodzice stają się bardzo agresywni po urodzeniu się młodych i aktyw-

nie bronią swego potomstwa. Gdy w norze pojawi się intruz, dorosłe bobry wydają ostrzegawcze dźwięki (syczą lub warczą), kłapią zębami lub przenoszą młode w bezpieczne miejsce.

Po urodzeniu samica intensywnie wylizuje młode. W ciągu następnych dni

robi to również. Podczas pierwszych 2-3 dni życia młodych zjada ich odchody

(Patenaude, 1983). Później młode defekują i oddają mocz w wodzie wewnątrz żeremia.

Gdy noworodek wpadnie do wody wewnątrz żeremia, rodzice i starsze rodzeństwo chwytają go zębami gdziekolwiek, wyciągają z wody, popychają nosem lub niosą pomiędzy przednimi łapami a podbródkiem idąc na tylnych i umieszczają w suchym miejscu komory rodzinnej.    ‘jWL

Podczas pierwszych wyjść poza żeremie lub norę młode nurkują w podwodnym wejściu w obecności któregoś ze starszych członków rodziny.

Samica ma cztery sutki. Dolna para sutek daje więcej mleka niż para górna (Jenkins i Busher, 1979). Specyficzny behawior podczas karmienia pozwala samicy na wychowanie więcej młodych niż ma sutków na ciele (Doboszyńska i Żurowski, 1983). Młode są aktywne podczas obecności matki w gnieździe i szybko dostosowują się do rytmu życia rodziny. Są karmione w ciągu dnia, a śpią w nocy, gdy starsze bobry przebywają poza gniazdem, „W pierwszym miesiącu życia, gdy mleko matki jest ich jedynym pokarmem, bobrzęta wykazują trzy szczyty aktywności dobowej: ok. 10.00, 14.00 i 17.00, co zaznacza się intensywnym ssaniem. Czterotygodniowe bobrzęta wykazują dodatkowy szczyt aktywności ok. 12.00. Pod koniec laktacji, w trzecim miesiącu życia młodych, sutki matki są często uszkodzone i to staje się przyczyną zakończenia laktacji” (Doboszyńska i Żurowski, 1983).

„W okresie ssania całkowita objętość pobranego mleka wzrasta do wielkości maksymalnej ok. 25 ml na dobę w wieku 1 miesiąca, a następnie spada do zera, gdy bobrzęta mają 6-7 tygodni. Podczas ssania młode rytmicznie ugniatają sutek przednimi łapkami. Okresy karmienia trwają zwykle od 3 do 15 minut” (Lancia i Hodgdon, 1983).

Zawartość tłuszczu w mleku bobrów jest dwukrotnie wyższa niż w krowim (Piechocki, 1989). Skład mleka pozostaje niezmieniony od 10 dnia laktacji do jej zakończenia (Żurowski i in., 1974).

W warunkach fermowych laktacja trwa ok. 90 dni (Żurowski i in., 1974). Coraz twardsze i ostrzejsze siekacze młodych powodują pod koniec okresu laktacji urazy mechaniczne sutków samicy. Może to być przyczyną odsuwania młodych od ssania i zasuszania się matek (Żurowski, 1983).

Bobrzęta próbują gryźć rośliny w wieku ok. 11 dni. Karmienie przynoszonymi roślinami obserwowano głównie w maju i czerwcu. Później młode podążają za starszymi do miejsc żerowania, gdzie starsze bobry ścinają dla nich drzewa. Jesienią dorosłe i młodociane bobry gromadzą pokarm w magazynach. Zimą dorosłe i rzadziej młodociane przynoszą gałęzie z magazynu oraz korzenie z dna jeziora dla młodych i dla siebie.

W okresie przebywania młodych w gnieździe podłoże gniazda jest czyszczone co 2-3 dni, głównie przez osobniki jednoroczne.

Bobrzęta czasem bawią się ze sobą, jednoroczne i dorosłe bobry rzadziej uczestniczą w tych zabawach. Młode naśladują starsze rodzeństwo i rodziców w pobieraniu pokarmu, czyszczeniu ciała, reakcji na drapieżniki, a później w pracach konstrukcyjnych.

Wiele danych z zakresu behawioru młodych i rozwoju zachowań pochodzi z hodowli zamkniętych (Lancia i Hodgdon, 1983).

Umieszczone w wodzie 4-dniowe bobrzęta pływały stosując naprzemienne uderzenia tylnymi odnóżami. Próbują zanurzać głowę, lecz mają trudności z zamykaniem nozdrzy i uszu. Pierwsze próby nurkowania zauważono u bobrząt