144 Marta Skowrońska
niczenia przestrzenią domu, wyzwoliła od szeregu ograniczeń i obowiązków z tym związanych, ale kontrola nie została wyeliminowana, lecz wymieniona na nową - bardziej wysublimowaną, mniej widzialną. Jest to kontrola społeczeństwa konsumpcyjnego: „żmudne i efemeryczne czynności domowe zastąpione zostały żmudnymi i efemerycznymi czynnościami związanymi z upiększaniem ciała”23. Kobieta jest niewidzialna, dopóki nie posiada kobiecego wyglądu. Jej kobiecość nie jest dana raz na zawsze, wciąż musi jej dowodzić, między innymi za pomocą stroju. Wzorów dostarcząją media. Artystyczną odpowiedzią na ten proces może być praca Chucka Close’a pt.: Bra for Liuing Sculpture, w której kobiecy stanik składa się z małych odbiorników telewizyjnych. Cielesność kobiecej tożsamości wyraża się też we fragmentaryzacji, dzieleniu jej ciała na części. Powstanie biustonosza oddzielającego piersi od reszty ciała jest tego przykładem. Zauważmy, że zasadność funkcjonowania biustonosza opiera się na przeświadczeniu, że koryguje on kształt piersi, modeluje je, a więc przystosowuje do pożądanego społecznie kształtu. Melosik pisze, iż
„[...] ciało kobiety stąje się »kowalnym produktem«, który może być •wyrabiany*. Traktuje się je w kategoriach części (piersi, usta, dłonie, itd.), które można zmienić (poprawić lub usprawnić). Ciało staje się obcym obiektem (nie-ja), który należy w odpowiedni sposób ukształtować”24.
Jednostkowa tożsamość wyrażana jest dziś za pomocą wyborów konsumpcyjnych. Konsumpcja dąje możliwość ekspresji światopoglądu, stylu życia, filozofii. Mikę Featherstone25 twierdzi, że strój to dziś nie tyle symbol statusu, ale wyrażenie znaków, symboli, marzeń i pragnień. Decyąja dotycząca zakupu biustonosza jest więc określeniem siebie. Evan Thomas pisze, że
** Ibid., s. 19.
B M. Featherstone, op.cit., s. 78. I Ibid., 178.
biustonosz to współczesny sposób komunikowania; ten specyficzny język nazywa branguage26. Już sam wybór nosić/nie nosić określa kobietę jako feministkę/nie feministkę. Następny zasadniczy podział to biustonosz niejako naturalizowany, niewidoczny („druga skóra”) w opozycji do biustonosza wyeksponowanego, używanego jako seksualny wabik. Parodią tego pierwszego jest zdjęcie czarnego tiulowego stanika wypchanego czarnymi skarpetkami | napisem „100 procent cotton | moc natuiy”, jakie umieszczone zostało na drzwiach toalet młodzieżowych klubów27.
Reklama proponuje kilka zasadniczych typów biustonoszy, a wraz z nimi kilka typów osobowościowych:
Przypisywane
cechy28:
Typ biustonosza: Opis produktu:
- romantyczny
I sportowy
i uwodzicielski
zdobiony tiulem, haftem, wzorem kwiatowym, w stonowanych kolorach, najczęściej błękitnym, różowym lub białym
wykonany najczęściej z bawełny, pozbawiony haftek, fiszbin, koronek i wkładek, jednokolorowy lub w prosty wzór, przypomina krótką koszulkę (brak wyodrębnionych miseczek)
wykonany z jedwabiu, satyny lub koronki, usztywniany, czasami półprzezroczysty lub przezroczysty, najczęściej w kolorach czarnym i czerwonym
subtelny, kobiecy, uroczy, delikatny
aktywny, dynamiczny, młody, swobodny
seksowny, zmysłowy, finezyjny, elegancki
27 Jest to akcja promocyjna przestrzeni reklamowej indoor aduertising.
9 Na podstawie często powtarząjących się określeń w reklamach sklepów internetowych.