DSC
05 (5)

WPŁYW ZASTOKOJF.NIA rOPSTAWOWYCH POTRZEB FIZYCZNYCH I PSYCHICZNYCH

zmiennej pośredniczącej da się wyjaśnić za pomocą zmiennych niezależnych na poziomie r² = 0,140, a dopasowanie modelu do innej próby w tej samej populacji kształtuje się na poziomie skorygowanego r² = 0,062. Przeprowadzona dla całego modelu analiza wariancji wskazała, że przynajmniej jedna ze zmiennych niezależnych wpływa istotnie (p<0,041) na zmienną pośredniczącą (pozytywne oddziaływanie szkoły).

Przeprowadzona regresja liniowa zmiennej pośredniczącej - pozytywnego oddziaływania szkoły na badane dzieci i młodzież - pozwala stwierdzić, że wpływa na nią bezpośrednio w sposób istotny (p<0,05) jedna zmienna niezależna, jaką jest wiek badanych dzieci i młodzieży. Oddziałuje ona również w sposób pośredni poprzez zmienną pośredniczącą (pozytywne oddziaływanie szkoły) na zmienną zależną, jaką jest odpowiedzialność moralna badanych dzieci (młodzieży) (ryc. 31).

Regresja zmiennej pośredniczącej (pozytywnego oddziaływania szkoły) pozwoliła wykazać, iż wiek badanych dzieci i młodzieży ma ujemny wpływ (-0,173) na pozytywne oddziaływanie szkoły. Oznacza to, że im badane dzieci i młodzież są starsze, tym mniejsze jest na nich pozytywne oddziaływanie szkoły, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia pozytywnego wpływu szkoły na poziom odpowiedzialności moralnej badanych dzieci i młodzieży.

Model regresji liniowej dla zmiennej pośredniczącej „Zaspokojenia potrzeb psychicznych"

W efekcie wykonanego modelu regresji liniowej dla zmiennej pośredniczącej, dotyczącej zaspokojenia potrzeb psychicznych badanych dzieci i młodzieży przez rodziców (opiekunów), stwierdzono, że r² = 0,165, a skorygowane r = 0,089. Na podstawie zaś przeprowadzonej analizy wariancji dla całego modelu ustalono, iż p<0,001.

Wyniki przeprowadzonej regresji dla zmiennej pośredniczącej - zaspokojenia potrzeb psychicznych badanych dzieci i młodzieży, pozwalają określić, iż wpływa na nią bezpośrednio w sposób istotny (p<0,05) kilka zmiennych niezależnych takich, jak: wiek uczestniczących w badaniach dzieci i młodzieży, typ rodziny (rodzina zastępcza niespokrewniona), „pracujący ojciec (opiekun)" oraz wykształcenie zawodowe ojca (opiekuna) (ryc. 31).

Analiza regresji liniowej wskazała, że na zaspokojenie potrzeb psychicznych dzieci i młodzieży biorących udział w badaniach, ujemnie wpływa ich wiek oraz wykształcenie zawodowe ojca (opiekuna), które mocniej (-0,206) oddziałuje na poziom zaspokajania potrzeb psychicznych badanej grupy

dzieci i młodzieży, niż wiek badanych dzieci (młodzieży) (-0,178). Oznacza to, że ojcowie (opiekunowie) z wykształceniem zawodowym w porównaniu³ do ojców z wykształceniem podstawowym, przy zachowaniu wszystkich innych czynników na tym samym poziomie, słabiej zaspokajają potrzeby psychiczne swoich dzieci (podopiecznych). Należy również zaznaczyć, że im dzieci (młodzież) są starsze, tym słabiej są zaspokajane ich potrzeby psychiczne.

Dodatni wpływ na zaspokojenie potrzeb psychicznych notuje się natomiast ze strony rodziny zastępczej niespokrewnionej oraz ojca (opiekuna), który pracuje zawodowo. Rodzina zastępcza niespokrewniona ma mniejszy (0,178) wpływ na zaspokajanie potrzeb psychicznych badanych dzieci (młodzieży), niż fakt, że ojciec (opiekun) badanych dzieci (młodzieży) pracuje zawodowo (0,240). W konsekwencji można jednak stwierdzić, że rodzina zastępcza niespokrewniona lepiej zaspokaja potrzeby psychiczne badanych dzieci (młodzieży) w porównaniu z rodziną dysfunkcjonalną przy zachowaniu wszystkich innych czynników na tym samym poziomie. Również fakt, że ojciec (opiekun) pracuje zawodowo, ma bardzo korzystny wpływ na zaspokajanie potrzeb psychicznych badanych dzieci i młodzieży, w porównaniu z ojcem (opiekunem), który nie pracuje zawodowo.

Przeprowadzona analiza modelu ścieżkowego regresji liniowej dla zmiennej zależnej -„odpowiedzialność moralna", pozwala stwierdzić, że kształtuje się ona w życiu badanych dzieci i młodzieży przede wszystkim pod wpływem zaspokojenia ich potrzeb psychicznych przez rodziców (opiekunów) oraz pod wpływem pozytywnego oddziaływania szkoły. Należy jednak podkreślić, że pozytywne oddziaływanie szkoły o wiele słabiej wpływa na dojrzałość moralną badanych dzieci i młodzieży niż zaspokojenie ich potrzeb psychicznych przez rodziców (opiekunów) (ryc. 31). Z przeprowadzonej analizy wynika również to, że zaspokajanie potrzeb fizycznych i pozytywne oddziaływanie kolegów nie ma istotnego wpływu na dojrzałość moralną badanych dzieci i młodzieży. Można zatem ostatecznie stwierdzić, że im większa zachodzi deprywacja potrzeb psychicznych badanych dzieci i młodzieży, tym mniejsza jest ich dojrzałość moralna.

' Dla zmiennych niezależnych występujących w modelu regresji linowej przyjęto następujące punkty odniesienia (porównania): dla zmiennej ,.ph\‘" punkiem odniesienia jest .chłopiec', dla zmiennej rodzina zastępcza spokrewniona i niespokrewniona punktem odniesienia jest rodzina dysfunkcjonalna, dla zmiennych matka, ojciec pracuje lub jest emerytem OT rencista (ka) punktem odniesienia jest matka, ojciec nie pracuje oraz dla zmiennych    nutki

ojca zawodowe lub średnie i wyższe punktem odmesn-nu (porfwnama) test wykv,.tk™

podstawowe.

211