inikowanie się w organizacji Kontu 89
Wśród działań, które mogą istotnie przyczynić się do przygotowania dobrych pytań można wskazać na następujące:
t organizowanie w grupie pracowniczej, dziale, wydziale brainwritingu na temat pytań, które mogą pojawić się, np. podczas rozmowy z przełożonym, podczas negocjacji z partnerami,
• przygotowywanie ewentualnej listy pytań, bowiem w trakcie negocjacji łatwiej nieraz jest przypomnieć dobrze sformułowane pytania niż takie zadać ad hoc partnerowi,
• inicjowanie w procesie komunikowania się przerw celem przemyślenia kolejnych pytań,
t przejawianie wytrwałości w powtarzaniu pytania, jeżeli adresat udzieli niepełnej bądź wymijającej odpowiedzi,
• zachowanie milczenia po zadaniu pytania słuchaczowi.
Poza umiejętnościami zadawania stosownych pytań, unikania stosowania destruktywnych dla przebiegu procesu komunikowania się, ważne są również umiejętności reagowania na pytania nadawcy. Wymagają one uwzględniania niektórych reguł zaproponowanych przez Smitha (1988):
• upewniania się o tym, że zrozumieliśmy pytanie,
• zastanawiania się nad odpowiedzią, wykorzystując stosowne zwroty, np.: „Muszę się zastanowić”. „Proszę zaczekać, sprawdzę „Potrzebuję chwili namysłu”,
• zwlekania z odpowiedzią, jeżeli nie znamy potrzebnych faktów,
0 ograniczania odpowiedzi do minimum, ,
• przekształcania swojej odpowiedzi w pytanie, by zmniejszyć zakres argumentacji partnera, np. „Poruszył pan stosowny problem. Wnioskuję zatem, że poszukuje pan racjonalniejszego rozwiązania organizacji pracy. Czy rzeczywiście o to chodzi?”,
• dzielenia wieloczłonowego pytania nadawcy na odrębne,
• jednoznacznego odcinania się od pytań z ukrytym podtekstem, np. „Nigdy o tym nie słyszałem i nie chcę kogokolwiek posądzać o złe intencje, ale jeżeli chodzi o termin i warunki dostarczania towaru, to mogę pana zapewnić, że...”,
• dawania bardzo szczegółowej i konkretnej odpowiedzi na zbyt ogólne pytanie zadane przez partnera,
• dawania bardziej ogólnej odpowiedzi na zbyt szczegółowe pytanie sformułowane przez nadawcę,
• stosowania taktyki odpowiedzi na niepostawione pytanie wówczas; gdy trzeba uniknąć odpowiedzi na niewygodne pytanie, np. „To jest problem wiarygodności, zaufania. Mogę panu powiedzieć, jak postąpiliśmy z