DSC09

m 8. Monopol

to zrównuje się on z przychodem marginalnym i rośnie dla wielkości produkcji Q -A min nv\ Tyle wynosi wielkość produkcji maksymalizująca zysk.

W drugim wariancie koszt marginalny zrównuje się z przychodem marginalnym i spada wolniej od niego, gdy Q — 3 min nr. Ta wielkość produkcji mak-syihąlizuje zysk.

Tabela S.4. Porównanie przychodu marginalnego i kosztów marginalnych

1 ^1		2	3	4	5	6	7	*1
1 ^PM 1	g	6	4	■ 2	0	_2	-4	-6
f KM	9	2		9	9	18	30
| i j	9	' 5	4	3	4	5	9	15

Koszt całkowity KC [min zł] oblicza się, kumulując koszty marginalne. Obliczenia kosztu całkowitego i zysku zawarto w tabeli 8.5. Pierwszy wariant kosztu marginalnego pozwala osiągnąć maksymalny zysk w wysokości 6 min zł, a drugi wariant cechuje się maksymalnym zyskiem równym 0 zł.

Tabela 8.5. Koszty i zyski całkowite monopolu

1 Q	1	2	3	4	5	6	7	8
PC	8	14	18	20	20	18	14	8
J żTCj	9	" U	12	14	23	41	71	121
] KCU		14	18	21	25	30	39	I 54
ZCi	—1	3	6	6	-3	-23	-57	-113
1 ZCa		0	; 0	-1	-5	-12	-25	-46

8.4. Brak krzywej podaży monopolu

Na rysunku 8.3 przedstawiono dwie krzywe popytu i odpowiadające im krzywe przychodu marginalnego. Krzywa popytu DD\ obrazuje większy popyt niż krzywa DDj. Dla obu rozmiarów popytu monopol ustala wielkość produkcji maksymałizującązysk na poziomie Q\. Spadek popytu z DD\ do DD> powoduje, że monopol sprzeda wytworzoną produkcję Q\ po cenie Pi niższej od poprzedniej ceny P_x. Wzrost popytu z DDi do DD\ spowoduje natomiast wzrost ceny z Pz do Pi. po której sprzedawana jest ta sama ilość produktu. Monopol oferuje tęsamą wielkość produkcji po różnych cenach rynkowych.

Zmiana popytu powoduje, że danej cenie odpowiadają różne wielkości pro-dafceji monopolu. Nie ma funkcyjnej zależności między ceną a podażą. Nie ma krzywej podaży monopolisty.

8.4. Brak krzywej podaży monopolu

P*

Rysunek 8.3. Brak krzywej podaży w warunkach monopolu

Analizując popyt i przychody i uwzględniając koszty, monopolista ustala optymalną wielkość produkcji, która decyduje o poziomie ceny. Dlatego nie musi kalkulować optymalnych wielkości produkcji dla różnych poziomów ceny. Nie ma funkcji podaży niezależnej od popytu. Zgłaszanie podaży zastępuje ustaleniem ceny i przejęciem odpowiadającej jej wielkości popytu.

8.5. Porównanie monopolu i konkurencji doskonalej

Rodzaj rynku (zróżnicowanie struktury podaży) ma wpływ na wielkość sprzedaży oraz cenę równowagi. Na rysunku 8.4 zaprezentowano równowagę monopolu i konkurencji doskonałej w warunkach jednakowych kosztów produkcji i jednakowego popytu na obu rynkach. Krzywa KM to koszty marginalne monopolu i koszty marginalne gałęzi dostawców konkurencji doskonałej.

Jeśli na rynku funkcjonuje monopol, to wielkość produkcji maksymalizująca jego zysk wynosi Q\, a cena rynkowa wynosi P\. Równowaga rynku osiągana jest w punkcie A. Jeśli rynek jest wolnokonkurencyjny, to rosnący odcinek krzywej KM stanowi krzywą podaży gałęzi. Punktem równowagi rynkowej jest punkt B na przecięciu krzywej podaży i popytu rynkowego. Rynek znajduje się w równowadze przy wielkości obrotu Q-> i ceny Pi.

Przedsiębiorstwa konkurencji doskonałej (tzn. należące do gałęzi wolnokon-kurencyjncj) produkują więcej i sprzedają po niższej cenie niż monopol Sytuacja nabywców jest znacznie lepsza. Monopol osiąga natomiast większy zysk jednostkowy i całkowity niż gałąź wolnokonkurencyjna. Zysk jednostkowy monopolu równa się długości odcinka AC, a zysk jednostkowy przedsiębiorstw gałęzi wolnokonkurencyjnej długości odcinka BD, przy założeniu, że wszystkie