129
Bank i kredyt
nCj Równocześnie jednak wzrasta liczba placówek bankowych (oddziałów, agencji). co jest m.in. spowodowane wzrostem popytu ludności na usługi bankowe.
7.1 KREDYT
Kredyt jest to stosunek ekonomiczny wynikający z odstąpienia przez jedną ze stron (wierzyciela) drugiej stronie (dłużnikowi) określonej wartości w pieniądzu lub w towarze pod warunkiem zwrotu równowartości w ustalonym terminie. Ze stosunkiem kredytowym wiąże się procent będący wynagrodzeniem, jakie otrzymuje wierzyciel od dłużnika za rezygnację z prawa dysponowania przez określony czas wspomnianą wartością.
Klasyfikacja kredytów może być przeprowadzona na podstawie różnych kryteriów. Biorąc pod uwagę przedmiot transakcji kredytowej, można wyróżnić ’ kredyt towarowy (handlowy) oraz kredyt pieniężny.
Kredyt towarowy związany jest z procesem wymiany. Stosunek kupna-sprzedaży przekształca się w stosunek kredytowy, gdy sprzedawca odracza termin zapłaty za sprzedany towar lub usługę. Zaciągnięcie kredytu towarowego jest często potwierdzane wekslem, czyli sporządzonym w formie przewidzianej przez prawo dokumentem, który zobowiązuje wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej osobie w ustalonym miejscu i czasie wymienionej w wekslu sumy.
Wyróżnić można dwa rodzaje weksli:
- weksle własne - czyli dokumenty nakładające obowiązek zapłacenia określonej sumy na wystawcę; wystawcą weksla własnego jest zwykle dłużnik,
- weksle trasowane (ciągnione) — czyli dokumenty zawierające polecenie zapłacenia określonej sumy, skierowane do wymienionej w wekslu osoby. Wystawcą weksla trasowanego może być wierzyciel.
Weksel jest najdogodniejszą i najpewniejszą formą prawnego zabezpieczenia kredytu towarowego. Wynika to:
- z możliwości przedstawienia weksla przed terminem jego płatności do dyskonta w banku. Bank wypłaca wówczas wymienioną w wekslu sumę pomniejszoną o kwotę dyskonta7.
Kwora ta jest obliczana według następującego wzoru:
D. - (s • t • S.) : (100 360)
^/,e‘ ~ kwota dyskonta, s - stopa dyskontowa, która oscyluje zwykle wokół stopy opro-
**'.—** kmłytów krótkoterminowych, t - liczba dni od dnia przyjęcia weksla do daty jego "■"«». suma wekslowa.