DSC 43

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Od pierwszej gminy do ^społeczności chrześcijań skiejc średniowiecza

Chrześcijaństwo w pierwszych kilkuset latach swego rozwoju jest zjawiskiem związanym w sensie geograficznym przede wszystkim z kręgiem cywilizacyjnym śródziemnomorskim. Nie oznacza to oczywiście, że nie było chrześcijan poza tym kręgiem. Istnieją ślady, że już w I wieku naszej ery pierwsi misjonarze położyli podwaliny pod późniejszy rozwój chrześcijaństwa azjatyckiego poza Imperium Rzymskim. W IV wieku, gdy radykalnie zmienia się sytuacja chrześcijan w Cesarstwie, stabilizują się Kościoły chrześcijańskie w rywalizującym z Rzymem imperium Sassanidów, w Armenii, Gruzji, Abisynii, wśród germańskich Gotów; w stuleciu V dokonuje się nawrócenie Irlandii, która nigdy nie należała do Rzymu. Wiele z tych Kościołów oddzieliło się następnie doktrynalnie od chrześcijan żyjących w kręgu śródziemnomorskim, co nie może nam przesłonić ani ich dużej żywotności, ani szczerej woli realizowania posłannictwa ewangelicznego. Wystarczy przypomnieć chociażby dotarcie chrześcijaństwa „perskiego” w głąb Chin już w VII wieku i jego późniejszą rolę w imperium azjatyckim Mongołów w XIII stuleciu czy też zbyt mało znaną historię chrześcijaństwa abisyńskiego, które mimo wyjątkowo niesprzyjających warunków i presji zewnętrznych oraz odcięcia od krajów zamieszkałych przez współwyznawców przetrwać miało po dzień dzisiejszy.

Sukcesy chrześcijaństwa na „pozarzymskich” obszarach Azji i Afryki miały jednak charakter ograniczony i nie wytrzymują porównania z jego olbrzymim triumfem

15