DSC37

W rozdziale pierwszym omówiona została teoria i praktyka wychowawcza starożytnych, biorąc pod uwagę najważniejsze osiągnięcia w tej dziedzinie zarówno Greków, jak i Rzymian.

W rozdziale drugim ukazano rozwój oświaty w Średniowieczu, ze szczególnym uwzględnieniem ideału wychowawczego wieków średnich, oraz powstanie uniwersytetów europejskich, w tym Akademii Krakowskiej.

Rozdział trzeci zawiera materiał dotyczący teorii i praktyki pedagogicznej, zarówno europejskiej, jak i polskiej w epoce Odrodzenia.

Rozdział czwarty obejmuje czasy reformacji i reformy Kościoła po soborze trydenckim oraz wpływ nowej epoki na rzeczywistość oświatową, zarówno w Europie, jak i w Polsce.

W nowym rozdziale, piątym, zaprezentowano tradycję opieki nad ubogimi, osieroconymi i starcami od czasów antycznych po nowożytne, ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich.

Po każdym rozdziale umieszczone są pytania kontrolne, według których student może samodzielnie sprawdzić stan swojej wiedzy. Podana jest także podstawowa bibliografia umożliwiająca pogłębienie wiedzy.

O ile pierwsze wydanie publikacji zainspirowane było przez panów profesorów: Karola Poznańskiego i Stanisława Mauersberga, za co im serdecznie dziękuję, to do kolejnego wydania przyczynili się studenci studiów zaocznych Akademii Pedagogiki Specjalnej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej ZNP w Warszawie, których opinię bardzo sobie cenię. Bez ich zachęty drugie wydanie skryptu nie miałoby sensu.

Dziękuję moim Czytelnikom za wszystkie uwagi, które stały się motywacją do podjęcia pracy nad kolejną, zmienioną, poszerzoną i poprawioną, wersją skryptu.

Hanna Markiewiczowi

Warszawa, marzec 2006 r.

TEORIA

I PRAKTYKA PEDAGOGICZNA W STAROŻYTNOŚCI

WYCHOWANIE W STAROŻYTNEJ GRECJI: warunki SPOLBCZr NO-POLITYCZNEI KIERUNKI WYCHOWANIA STAROGRECKIBGO*. IDEAŁ KALOKAGATHir, GŁÓWNE ZASADY WYCHOWANIA GRECKIEGO NA PRZYKŁADZIE SPARTY I ATEN; SOFIŚCI, SOKRATES, PLATON. ARYSTOTELES.

WYCHOWANIE W STAROŻYTNYM RZYMIE: Republika: Cesarstwo; szkolnictwo rzymskie; koncepcja pedagogiczna Marka Fabiusza Kwintyliana.

WYCHOWANIE W STAROŻYTNEJ GRECJI

Jednym z narodów, które najwcześniej zwróciły uwagę na problem edukacji młodego pokolenia, byli Grecy. Ich tradycje pedagogiczne można znaleźć na kartach „Iliady”, jednak całkowitą dojrzałość w postaci klasycznej grecka teoria i praktyka pedagogiczna osiągnęły dopiero w czasach hellenistycznych, gdy nastąpił pełny rozkwit kultury i cywilizacji starożytnej. Społeczności starożytne składały się z dwóch zasadniczych warstw społecznych: ludzi wolnych i niewolników. Wiedza i kultura były zarezerwowane dla wolnych Greków Ciężar pracy fizycznej, a zatem i egzystencji społeczeństwa, spoczywał na barkach niewolników. Obowiązkiem wolnego Greka była przede wszystkim troska o losy państwa, jego funkcjonowanie i całość terytorialną. Życie publiczne i uczestniczenie w nim, wyrażające się sprawowaniem władzy, udziałem w wyprawach wojennych i różnego rodzaju uroczystościach, stanowiło centrum zainteresowania wolnego obywatela. Do pełnienia takich zadań b\ ło przygotowywane młode pokolenie Biorąc pod uwagę fakt, że kazd\ w. ■ obywatel musiał być przygotowany do obrony ojczyzny, co przekładało oę _m konieczność służby wojskowej, początek wychowaniu młodego Greka da w .da opieka nad jego rozwojem fizycznym. Realizację tego procesu rwiwnnjh ćwiczenia pentathlonu (pięciobój), w skład którego wchód/ił\: biesi. xkoio rzuty dyskiem i oszczepem oraz zapasy (mocowanie się).

Ideał piękna ucieleśniał młodzieniec wysportowan\. harmonijnie zbudowany, silny, gotów do obrony zagrożonego bytu państwa Wielowiekowe ew h v nie doskonałości fizycznej weszło w nawyk do lego stopnia. /r nawet