Elementa Latina IV 3

Nam didici Gotice Sarmaticeąue loąui,

a że ówcześni Polacy uważali się za Sarmatów, cóż łatwiejszego było zatem, j aik Owidiusza do polskich poetów zaliczyć ?

I tak Piotr Wężyk Widawski, ofiarując w roku 1586 lub 1590 swoją parafrazę tzw. „Filomeli" Owidiusza Stanisławowi Karsnickiemu, na końcu dodaje:

„Owidyjusz w ten nasz kraj kiedy był zajechał,

Polskiego się języka uczyć nie zaniechał.

Bo Polacy nie gęsi; lecz swój język mają,

Którym wiele dobrego pisma na świat dają.

Zajrzał tego Rzymianom, aby jedno mieli Jego pisma uczone, a tym nie zhardzieli.

Stał się z niego tu Polak; a choć umarł dawno,

Jakby się dziś urodził, o nim wszędy sławno".

Tak to Polska przygarnęła rzymskiego poetę wygnańca i tak to w dziwny sposób sprawdziła się przepowiednia samego Owidiusza umieszczona w jego „Żalach" pisanych na wygnaniu, gdy już stracił nadzieję powrotu do Rzymu:

Jeśli duch nieśmiertelny w wysokie ulata przestworza I jeśli prawdą jest, co starzec z Samos ¹ rzekł,

To cień mój rzymski, wśród cieniów sarmackich zbłąkany,

U twardych duchów tych w gościnie zostanie po wiek.

Słowa te są dla nas symbolem wpływu, jaki na kształtowanie się literatury polskiej wywarła kultura klasyczna,.a zwłaszcza łacińska.

20

Życzenia wieszcza

Cóż pragnie śpiewak, gdy w poświęconym dziś

Apolla chramie wina młodego dar

Wylewa z czary przed ołtarzem?...

Ani zasiewów Sardynii ² żyznej,

Ni utuczonych w skwarnej Kalabrii ³ trzód,

Ni złota Indii, ani słoniowych kłów,

Ni krajów, gdzie powolną falą

Toczy się Lirys ^ł, milcząca rzeka.

Niech grona w Kales ^{4 5} nożem obrzyna ten,

Dla kogo szczęśnie dojrzał winnicy plon;

Niech pije kupiec w złotych czaszach Wino, co dostał za towar z Syrii.

On z łaski bogów w każdy podąża rok Trzy, czterokrotnie na Oceanu toń I wraca cało. — Mnie wystarcza Owoc oliwki i zdrowe ślazy.

Daj, Apollinie, ducha i ciała moc,

Bym mógł używać, co przeznaczone mi —

I spraw, ażebym w późnym wieku

Wzgardy nie doznał, natchnienia braku.

1

   Pitagoras z Samos, który uczył, że dusza ma początek z nieba i jest nieśmiertelna.

2

   Sardynia była obok Sycylii i Afryki jednym z trzech „spichlerzów" Rzymu.

3

   Krainie południowej Italii, gdzie wypasano trzody.

4

Rzeka w Lacjum, nad którą leżały urodzajne pola.

5

- Mieście w Kampanii, słynnym z wybornego wina.