2.2. Odwiedzający, turysta i wycieczkowicz 29
Odwiedzających od innych podróżnych odróżniają trzy kryteria:
1) podróż powinna się odbywać do miejscowości znajdującej się poza codziennym otoczeniem danej osoby (pozwala to wyłączyć mniej lub bardziej regularne podróże pomiędzy miejscem nauki lub pracy a domem rodzinnym);
2) długość pobytu w odwiedzanej miejscowości nie powinna przekroczyć dwunastu kolejnych miesięcy; po upływie tego czasu odwiedzający staje się mieszkańcem danej miejscowości (z punktu widzenia statystyki);
3) głównym celem wizyty nie może być działalność zarobkowa wynagradzana w danej miejscowości (w ten sposób wyklucza się migracje ludności związane z pracą).
Podział odwiedzających według kryterium korzystania z noclegów jest dyskusyjny i prowadzi do sztucznego obniżenia liczby turystów w ogólnej liczbie odwiedzających. Coraz liczniejsze są bowiem pobyty gości, np. u rodziny, znajomych, przyjaciół, w namiotach ustawionych poza rejestrującymi pobyty kempingami. Poza tym gdy za kryterium przyjmie się konsumpcję turystyczną, to turystami można nazwać wszystkich gości objętych kategorią „odwiedzający”, niezależnie od ich stosunku do bazy hotelowej kraju czasowo odwiedzanego. Jeśli więc pominie się praktyczną stronę ewidencji turystów zagranicznych w bazie hotelowej, to pod względem skutków ekonomicznych podział odwiedzających na turystów i wycieczkowiczów (odwiedzających) może nasuwać wątpliwości. Oferta turystyczna nie wprowadza przecież takich podziałów, choć uwzględnia różne potrzeby turystów zgłaszane na rynku30.
Obowiązująca w Polsce ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych definiuje turystę jako osobę, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający dwunastu miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc. Jako odwiedzającego wymieniona ustawa określa osobę, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu, dla której celem podróży nie jest tylko podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości, oraz niekorzystającą z noclegu31.
Należy zauważyć, że przyjęte przez polskiego ustawodawcę pojęcia turysty i odwiedzającego są pojemniejsze od definicji przyjętych przez WTO. W świetle definicji zawartych w ustawie o usługach turystycznych turystą jest także ten, kto podróżuje, aby podjąć dorywcze zajęcie opłacane ze środków pochodzących z odwiedzanej miejscowości. Definicja ta jest bardziej użyteczna niż zalecana przez WTO z punktu widzenia celu ustawy - ochronnego względem klientów, którymi w warunkach polskich bywają także osoby udające się w celu wykonywania prac sezonowych32.
Podsumowanie rozważań dotyczących odróżnienia turystów od innych odwiedzających przedstawiono na rysunku 2.2.
30 W.W. Gaworecki, Turystyka, ap. cit., s. 13-14.
31 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych, Dz.U. 2004, nr 223, poz. 2268.
32 J. Raciborski, Usługi turystyczne. Przepisy i komentarz. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 1999, s. 17.