ET9

6.2. Cechy popytu turystycznego 89

•    higienę i ochronę zdrowia,

•    kulturę i oświatę,

•    transport i łączność,

•    pośrednictwo finansowe i ubezpieczeniowe,

•    inne wydatki, np. opłaty administracyjne, sprzęt i usługi fotograficzne czy usługi

informacyjne.

Niezwykle ważną cechą popytu turystycznego jest jego restytucja (odnawialność). Na rynkach o wykształconym popycie turystycznym pobudzona potrzeba podróżowania jest na tyle silna, że zmiana uwarunkowań ekonomicznych konsumenta dopiero w dalszej kolejności prowadzi do rezygnacji z uprawiania turystyki. Wyrazem tego jest np. reakcja popylu na zmniejszenie się dochodów. Restytucyjny charakter popytu turystycznego wyraża się poprzez:

« ponowny zakup produktu turystycznego tego samego rodzaju, w stosunku do skonsumowanego już poprzednio,

•    zakup produktu turystycznego o wyższej jakości, nowocześniejszego lub odpowiadającego panującej modzie, co jest na ogół skutkiem wzrostu dochodów.

Kolejną cechą popytu turystycznego jest jego mobilność, co oznacza, że zawsze przemieszcza się do miejsc występowania podaży, a więc podstawowa część konsumpcji turystycznej występuje w oddaleniu przestrzennym od miejsca stałego zamieszkania³⁰. Natomiast samego aktu kupna można dokonać już w miejscu stałego zamieszkania. Ważny jest jednak fakt, że decyzja o wyjeździe i związanej z nim konsumpcji turystycznej podejmowana jest przez konsumenta w znacznym oddaleniu od miejsca, którego dotyczy, i często z dużym wyprzedzeniem czasowym. W rezultacie w momencie podjęcia decyzji konsument ponosi znaczne ryzyko na skutek niepewności następstw decyzji o kupnie oraz jej ewentualnych negatywnych konsekwencji. Dopiero w miejscu występowania podaży konsument może skonfrontować swoje oczekiwania z jakością świadczonych mu usług turystycznych i atrakcyjnością walorów turystycznych.

Popyt turystyczny cechują w dużej mierze wahania okresowe, których szczególną odmianą są wahania sezonowe (ze względu na roczny cykl wahań). Sezonowość wyrażana jest nierównomiernością w czasie i przestrzeni wielkości popytu turystycznego i liczby świadczonych usług turystycznych. R.W. Butler definiuje sezonowość w turystyce jako czasową nierównowagę, która może być wyrażana cyklicznymi zmianami takich wielkości, jak liczba odwiedzających, wydatki odwiedzających, natężenie ruchu drogowego (również natężenie ruchu w odniesieniu do innych gałęzi transportu), zatrudnienie, a także opłaty pobierane za korzystanie z różnego rodzaju atrakcji turystycznych³¹.

Sezonowość popytu turystycznego jest zjawiskiem wyznaczanym przez prawidłowości, które można dostrzec, poddając analizie serie danych statystycznych³². Charakterystycznymi cechami wahań sezonowych są:

³⁰ K. Naumowicz, Turystyka. Zagadnienia..., op. cii., s. 236.

⁵¹ R.W. Butler, Seasonality in Tourism: Issites and Implications, w: Seasonality in Tourism, T. Baum, S. Lundlorp (red.), Pergamon 2001, s. 5.

³² D.E. Lundberg, M. Krishnamoorthy, M.H. Stavenga, Tourism Economics, John Wiley & Sons, Inc., New York, 1995, s. 150.