ET1

6.4. Mierniki popytu turystycznego 101

•    gotówka dawana krewnym lub przyjaciołom w czasie urlopu, niebędąca opłatą za dobra lub usługi turystyczne, a także darowizny dla instytucji.

Ze względu na lokalizację wydatków w czasie i przestrzeni wyróżnia się:

•    wydatki poprzedzające podróż, niezbędne do jej przygotowania i podjęcia,

•    wydatki ponoszone w trakcie podróży i pobytu w odwiedzanych miejscach,

•    wydatki związane z podróżą, poniesione po powrocie.

WTO uważa za pożądany podział wydatków na turystykę według następujących głównych kategorii:

•    podróże, wakacje i wycieczki zorganizowane (pakiety turystyczne),

•    noclegi,

•    wyżywienie,

•    transport,

•    rekreacja, kultura i sport,

•    zakupy,

■ -16

•    inne.

Wydatki w turystyce krajowej to te bezpośrednio związane z wyjazdem, ponoszone przez odwiedzających zamieszkałych w danym kraju, którzy podróżują na jego terytorium.

Wydatki w turystyce międzynarodowej określa się jako poniesione za granicą przez mieszkańców danego kraju, w tym opłaty za transport międzynarodowy należne obcym przewoźnikom. W praktyce należą do nich także wydatki mieszkańców wyjeżdżających za granicę na jeden dzień, poza przypadkami, gdy są one na tyle istotne, że usprawiedliwia to ich wyodrębnienie.

W przypadku turystyki międzynarodowej wydatki odwiedzającego stanowią przychód kraju przyjmującego i wydatki kraju, w którym odwiedzający mieszka na stałe.

Przychody z turystyki międzynarodowej są określone jako wydatki osób odwiedzających dany kraj, włączając w to opłaty za transport międzynarodowy na rzecz miejscowych przewoźników. Należy do nich zaliczyć wszystkie przedpłaty na dobra i usługi odbierane w kraju docelowym. W praktyce należy do nich również zaliczyć przychody od odwiedzających jednodniowych, poza przypadkami, kiedy ich wielkość usprawiedliwia ich wyodrębnienie⁴⁷.

Na wielkość wydatków turystycznych wpływają⁴⁸:

•    wielkość ruchu turystycznego,

•    struktura ruchu uwzględniająca przede wszystkim podział na turystów i odwiedzających jednodniowych,

•    przeciętny czas pobytu turystów,

•    poziom ekonomiczny turystów przybywających do danej miejscowości,

•    średnia dzienna stawka wydatków odwiedzających.

Do badania międzynarodowych wydatków turystycznych stosuje się przede wszystkim następujące metody:

•    metodę banku centralnego,

•    metodę badania wydatków indywidualnego turysty.

⁴⁶    Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO, Instytul Turystyki, Warszawa I995, s. 22.

⁴⁷    Tamże, s. 2I-22.

⁴⁸    Eksperymentalny rachunek turystyki, GUS, Warszawa 1998, s. 86.